Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Tescilli Bazı Susam (Sesamum İndicum L.) Çeşitlerinin Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Araştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, 2017 yılında ikinci ürün olarak,Diyarbakır-Kayapınar ekolojik koşullarında bazı susamçeşitlerinin tarımsal ve kalite özelliklerinin araştırılmasıamaçlanmıştır.Yöntem ve Bulgular: Deneme, Tesadüf Blokları DenemeDeseni’ ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur.Araştırmada 10 tescilli susam çeşidi (Arslanbey, Boydak,Hatipoğlu, Sarısu, Tanas, Orhangazi-99, Kepsut 99,Muganlı 57, Özberk 82 ve Cumhuriyet 99) kullanılmıştır.Araştırma sonucunda; en yüksek bitki boyu (174.6 cm)Özberk-82 çeşidinden, en fazla yan dal sayısı (7.90adet/bitki) Hatipoğlu, en fazla kapsül sayısı (162.3adet/bitki) Tanas çeşidinden elde edilirken, kapsülde enfazla tohum sayısı (81.6 adet) Cumhuriyet-99, en fazlakapsül uzunluğu (3.55 cm) Arslanbey, en fazla 1000tohum ağırlığı (4.30 g) Hatipoğlu ve en fazla yağ oranı (%38.1) ise Orhangazi-99 çeşidinden elde edilmiştir.Çalışmada, en fazla ilk dal yüksekliği (33.8 cm), tohumverimi (247.0 kg/da) ve yağ verimi (89.6 kg/da) Boydaksusam çeşidinden elde edilmiştir.Genel Yorum: Çeşitlerin tarımsal özellikleri farklılıklargöstermiş ve en yüksek tohum verimi Boydak susamçeşidinden elde edilmiştir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Türkiye’de yetiştirilen bazıtescilli susam çeşitlerinin Diyarbakır ekolojik koşullarınaadaptasyonunun belirlendiği çalışma sonucunda; tohumve yağ verimi bakımından yüksek performans gösterenBoydak çeşidi, Diyarbakır iklim ve toprak koşullarındaikinci ürün susam yetiştiriciliği için önerilebilir.