Ratlarda Deneysel Siyatik Sinir Hasarında Çinko L-Karnosinin Farklı Dozlarının İyileşme Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Uysal S, Ratlarda Deneysel Siyatik Sinir Hasarında Çinko L-Karnosinin Farklı Dozlarının İyileşme Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Cerrahisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van, 2025. Çalışmada ratlarda deneysel olarak oluşturulan siyatik sinir üzerinde aksonetmezis tipi hasar modelinin sağaltımında oral olarak Çinko L_karnosinin farklı uygulama dozlarının sinir iyileşmesi üzerine olan etkinliğinin klinik, biyokimyasal ve histopatolojik olarak araştırılması amaçlandı. Bu amaçla çalışmada 28 adet Wister albino cinsi dişi rat kullanıldı. Genel anesteziye alınan ratlarda sinir hasarı oluşturmak üzere arka sağ ekstremiteleri aseptik hale getirildi. Kas diseksiyonu ardından 30 saniye süreyle pens ile sıkıştırılarak aksonetmezis tipi hasar verildi. Ratlar her grupta yedi adet olacak şekilde (GrpK, Grp10, Grp20, Grp40) dört gruba ayrıldı. Kontrol grubu olarak ayrılan (GrpK) ratlara %10 tween-80 oral yolla 2 cc verildi. Çinko L-Karnosin %10 tween-80 içerisinde çözündürülerek 30 gün boyunca günde bir kez Grp10' a 10 mg/kg, Grp20'ye 20 mg/kg, Grp 40'a 40 mg/kg dozunda olacak şekilde verildi. Verilen dozlar ratlar üzerinde klinik olarak toksikasyona sebep olmadı. 1. 14. ve 30. günlerde Siyatik Fonksiyon Indeksi (SFI) testi uygulandı. En belirgin ayak izlerinin fotoğrafları çekilerek ImageJ programı ile ölçümleri gerçekleştirildi. Ratların ağırlık artışları haftalık ölçülerek doz ayarlaması yapıldı. 30. günde ratlar genel anestezi altında yüksek miktarda kan alınarak sakrifiye edildi. Ensizyon hattı ve sinir adezyonları makroskobik inceleme ile değerlendirildi. Siyatik sinir örnekleri histopatolojik inceleme için alındı. Klinik olarak SFI analizinde gruplar arasında istatiksel olarak fark yokken (p>0.05), grup içinde anlamlı fark vardı (p>0.05). Kan çinko analizinde ve makroskobik incelemede kontrol ve diğer gruplar arasında istatiksel olarak fark yoktu (p>0.05). Histopatolojik inceleme rejenerasyon, fibrozis, inflamasyon, vakuolizasyon ve neovaskülerizasyonun yönünden yapıldı. GrpK ve Grp10'da rejenerasyon ve neovaskülerizasyonun çok az olduğu fibrozis, inflamasyon ve vakuolizasyon ileri derecede olduğu belirlendi. Grp20 ve Grp40'ta rejenerasyonun en çok, fibrozis ve vakuolizasyonun ise en düşük olduğu belirlendi. Grp40'ta inflamasyon en az, neovaskülerizasyon ise en çoktu. Bu nedenle sinir rejenerasyonunda 40mg/kg dozunun en optimal sonucu verdiği kanaatine varılmıştır. Bu çalışmanın klinik ve histopatolojik sonuçlarına göre aksonetmezis tipi perifer sinir hasarında Çinko L-Karnosin'in inflamasyonu baskıladığı ve rejenerasyonu hızlandırdığı kanısına varılmıştır. Anahtar kelimeler: Aksonetmezis, Çinko L-Karnosin, Rejenerasyon, Siyatik sinir.Uysal S. Evaluation of the Effects of Different Doses of Zinc L-Carnosine on Recovery in Experimental Sciatic Nerve Injury in Rats. Van Yüzüncü Yıl University, Institute of Health Sciences, Department of Surgery, Faculty of Veterinary Medicine, Master's Thesis, Van, 2025. This study aimed to evaluate the clinical, biochemical, and histopathological effects of different oral doses of Zinc L-Carnosine on nerve regeneration in a rat model of sciatic nerve axonotmesis. A total of 28 female Wistar albino rats were used. Following general anesthesia, the right hind limb of each rat was aseptically prepared, and axonotmesis-type injury was induced by compressing the sciatic nerve with forceps for 30 seconds. Rats were randomly divided into four groups (n=7 per group): control (GrpK), 10 mg/kg (Grp10), 20 mg/kg (Grp20), and 40 mg/kg (Grp40) Zinc L-Carnosine treatment. GrpK received 2 cc of 10% Tween-80 orally. Zinc L-Carnosine was dissolved in 10% Tween-80 and administered orally once daily for 30 days. The doses caused no signs of toxicity. The Sciatic Functional Index (SFI) test was performed on days 1, 14, and 30, and footprints were analyzed using ImageJ software. Body weights were monitored weekly for dose adjustment. On day 30, rats were sacrificed under general anesthesia, and blood samples were collected. Macroscopic evaluation of the incision site and nerve adhesions was performed. Sciatic nerves were collected for histopathological analysis. Although no statistically significant difference was found between groups in SFI scores or serum zinc levels (p>0.05), within-group differences were significant (p<0.05). Histopathological evaluation revealed minimal regeneration and neovascularization and severe fibrosis, inflammation, and vacuolization in GrpK and Grp10. In Grp20 and Grp40, regeneration was highest, with reduced fibrosis and vacuolization. Grp40 showed the lowest inflammation and the highest neovascularization. These findings suggest that 40 mg/kg is the most effective dose in promoting sciatic nerve regeneration. Overall, Zinc L-Carnosine appears to reduce inflammation and enhance regeneration in axonotmesis-type peripheral nerve injury. Keywords: Axonotmesis, Regeneration, Sciatic Nerve, Zinc L-Carnosine