Master Tezleri

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.14720/11

Browse

Now showing 1 - 20 of 5559

The Effects of Seeding Rates on Some Flag Leaf Characters and Grain Yield in Barley
(2025) Parsak, Esma; Arpali, Diğdem
Araştırmada, arpada tohum miktarlarının bazı bayrak yaprak özellikleri ile tane verimine olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada başaklanma süresi, tane dolum süresi, bayrak yaprak total klorofil içeriği, bayrak yaprak ayası genişliği, bayrak yaprak ayası uzunluğu, bayrak yaprak ayası alanı, bayrak yaprak kını uzunluğu, üst boğum arası uzunluğu, bayrak yaprak ayası oransal nemi ve tane verimi özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda, başaklanma süresi, bayrak yaprak total klorofil içeriği, bayrak yaprağı kın uzunluğu, üst boğum arası uzunluğu ve bayrak yaprak oransal nem içeriği ve tane veriminin tohum oranı uygulamalarından istatistiksel olarak etkilendiği ve en yüksek tane verimine 550 tohum/m2 tohum oranı uygulamasında ulaşıldığı tespit edilmiştir. Tohum oranındaki artışa bağlı olarak rekabetin artması başaklanma süresi, bayrak yaprak total klorofil içeriği, bayrak yaprağı kın uzunluğu, üst boğum arası uzunluğu ve bayrak yaprak oransal nem içeriğinin de azaldığı tespit edilmiştir.
The Role of Women in Social Life in Şule Yüksel Şenler's Works
(2025) Öztürkci, Gülşen; Yavuzer, Mehmet Şahin
Günümüz dünyası modernizmin kadına bakışını doğru bulurken İslam'ın kadına bakışını eleştirmektedir. Bu eleştiri, daha çok Batı'nın oluşturduğu İslam algısından ileri gelmektedir. Modern Türkiye'de kadının erkekle eşit haklara sahip olması ile ilgili birçok yasal düzenleme yapılırken kadına dair olumsuz bakışlar İslam kaynaklı olduğu algısı oluşturulmuştur. Kadına yönelik bir grup, cemaat ya da bireyin gerçekleştirdiği olumsuz davranış İslam'a mal edilmiştir. Bu durum, dini ve geleneği referans alan yazarlar tarafından eleştirilmiş düşünceye ve kurguya dayalı eserlere yansıtılmıştır. Bu meseleyi eserlerine yansıtanlardan biri de son dönem yazarlarından Şule Yüksel Şenler'dir. İslamî kimliği ile bilinen Şule Yüksel Şenler, ülkenin dört bir yanında verdiği konferanslar ile İslam'ı temsil eden kadın entelektüel prototipini bir aydın olarak öne çıkarmaya çalışır. Yazdığı eserlerde kadın kimliğini yeniden İslam ile harmanlayarak İslam'da kadının nasıl bir rol alması gerektiğini ortaya koyar. Bunu da eserleri aracılığı ile topluma ulaştırmaya çalışır. Yazarın bu konuda tanınmasını sağlayan kitabı, Huzur Sokağı adlı romanıdır. Eserlerinde genellikle halk arasında yaşayan kişilerin İslam'ı yaşama hassasiyetleri, derin tahliller yapılarak kaleme alınır. Osmanlı Devleti'nin yıkılmasından sonra ortaya çıkan Türkiye Cumhuriyeti'nin kadına bakışı, İslamî bağlamda eksik bırakıldığı görülür. Bırakılan eksiklerin ülkede var olan kadın rollerinde çatışmaya sebebiyet verdiği bilinir. Çatışmayı gören Şule Yüksel Şenler, bu vakayı eserlerine yansıtır. Yazar, 'Müslüman Kadın' profilini inşa etme adına faaliyete geçerek gerek yazdığı eserler gerekse de ülkenin dört bir yanından verdiği konferanslar ile ülkenin kadınlarını bilinçlendirmeyi amaçlar. Kadının İslam'da, toplumsal ve sosyal hayattaki rollerini okura sunmak ister. Kadında daha önceden pasif olan hak savunma mekanizmasını aktifleştirmeyi amaçlar. Bu bağlamda çalışmamızda Şule Yüksel Şenler'in başta romanları olmak üzere on üç eseri, kadın ve kadının sosyal hayattaki rolleri bakımından incelenecektir.
Determination of the Level of Sufficiency of Top Cover Reinforcement Elements in Urban Landscape: Baku Example
(2024) Şibliyeva, Madina; Aşur, Feran
Dünya Sağlık Örgüttü verilerine göre dünya nüfusunun %55'i kentlerde yaşamakta olup, bu oranın 2050 yılında % 68 olması beklenmektedir. Bu verilere dikkat edildiğinde kentsel alanların önemi giderek arttığı görülüp, bu alanlarda yaşam kalitesinin yükseltilmesi, kentin olumsuz taraflarını en az seviyeye indirilmesi gerektiği ve kentlerin daha konforlu alanlara dönüştürülmesi ortaya çıkmaktadır. Yaşadığımız kentsel çevrede rekreasyon amaçlı genel veya özel kullanım alanlarında yer verilen donatı elemanları, konforun ve çevre kalitesinin göstergesi durumundaki oturma, barınma, korunma, kuşatma, ulaşım, danışma, aydınlatma, iletişim, oyun ve spor gibi temel fonksiyonları destekleyip güçlendiren, toplumsal yaşamı kolaylaştırıp kullanıcıların beğenilerini kazanan peyzaj elemanlarıdır. Bu donatı elemanlarından özellikle yaz aylarında daha çok kullanılan açık yeşil alanlarda gölge elemanlarının daha etkin bir eleman olduğu yapılan birçok çalışmayla ortaya konulmuştur. Bu tez çalışmasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de rekreasyon amaçlı yoğun kullanılan kamusal açık alanlarda üst örtü donatı elemanlarının kent peyzajında yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Bakü'de yoğun kullanıma maruz kalan ve değişik etkinliklerin gerçekleştiği kamusal açık örnekleme alanları seçilecektir. Seçilen bu alanlarda yerinde incelemeler, gözlemler, ölçümler, fotoğraflama, ilgili kurumlardan bilgiler temin edilerek kullanıcılarla sözlü görüşmeler yapılacaktır. Elde edilen verilerle değerlendirmeler sonucunda üst örtü elemanların yeterli olup olmadığı tespit edilecek, ayrıca olumlu ya da olumsuz örnekler de ortaya konulacaktır. Eksikliği tespit edilen alanlar için üst örtü donatı elemanların oluşturmasına yönelik kullanıcı sayılarının ortalaması dikkate alınarak, gerçekleştirilen etkinlik türüne göre, alanın kimliğine ve ekolojisine uygun yapı malzemeleri ile birlikte öneriler geliştirilecektir. Böylece her iklim koşulunda kamusal açık alanlardan faydalanabilme olanağı artmış olacaktır. Çalışmanın uygulanabilirliği açısından konuyla ilgili paydaşlara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Analyzing the Verses in the Qur'an That Were Revealed To the Prophets Before Prophet Muhammad
(2025) Figen, İsmail; Akbaş, Rıfat
Kur'ân-ı Kerim evrensel ve derin manalar içeren bir kitaptır. Onun bu özelliğinden dolayı indiği ilk dönemden beri insanlar tarafından incelenmiştir. Yapılan bu incelemeler neticesinde, çok sayıda eser telif edilmiştir. Bu eserler kimi âlimler tarafından Kur'ân'ın tamamı esas alınırken kimilerince de bir kısmı ele alınmıştır. Yapılan kısmî çalışmalar da ise çeşitli konular baz alınmıştır. Bütün olsun kısmî olsun telif edilen bu çalışmalara baktığımızda çok sayıda Kur'ân âyetlerinin araştırıldığı dikkat çekmektedir. Her biri kendi alanında oldukça değerli olan bu çalışmalar insanların Kur'ân âyetlerini daha iyi anlamasına yönelik ışık tutmaktadır. Kategorik olarak âyetler hakkında fıkhî, luğavî, tarihî vb. alanda çok sayıda araştırma yapıldığı muhakkaktır. Bununla birlikte ülkemizde Kur'ân-ı Kerîm'de Hz. Muhammed'den önceki peygamberlere inen vahiyler hakkında müstakil akademik çalışmalara daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda ―Hz. Muhammed'den Önceki Peygamberlere Vahyedilen Âyetlerin İncelenmesi‖ başlıklı bir araştırmanın ilgili alana katkı sunacağı ümit edilmektedir. Bu araştırmanın giriş kısmında gerek literatür taraması gerekse alandaki yöntem ve sınırlılıklar hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümde Kur'ân'da adı geçen peygamberler ve kavimleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Hz. Muhammed'den önceki Paygamberlere vahyedilen âyetler incelenmiş ve bu vahiylerin içerdiği tüm mesajların birbiriyle olan bağlantıları tespit edilerek bir tahlile gidilmiştir.
The Theme of Hope in Zülfü Livaneli's Son Ada and José Saramago's Blindness Novels Through Distopic Perspective
(2025) Demirel, Sevcan Kale; Tanrıtanır, Bülent Cercis
Bu çalışmanın amacı Zülfü Livaneli'nin Son Ada ve José Saramago'nun Körlük romanlarında distopik bakış açısıyla umut temasının incelenmesidir. Distopik romanlar özellikle son yıllarda sürükleyici içerikleri sebebiyle okuyucular tarafından ilgi görmektedir. Distopik kurgular ortaya koyan yazarlar kendi distopik dünya algılarını romanlarında başarılı şekilde yansıtmışlardır. Distopik algının oluşumunda ve gelişiminde iç ve dış faktörlerin etkili olduğu söylenebilir. Nitekim bu çalışmada ele alınan Son Ada ve Körlük romanlarının yazarlarının toplum, yaşanılan coğrafya, dönemin siyasi ve ekonomik şartları, alınan eğitim ve kültür düzeyi sonucunda oluşan dünya görüşü gibi faktörlerden etkilendiği söylenebilir. Ayrıca yazarların zihin yapısı, karakterleri, kişilik özellikleri ve psikolojik altyapıları gibi iç faktörler de romanların şekillenmesinde doğrudan etkilidir. Çalışma sonucunda dünya genelinde distopik kurgu türünde eser veren yazarların gelecek ile ilgili endişe ve kaygılarının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada her distopik eserde olduğu gibi seçili romanlarda da kötümser senaryoların sonunda bir umut ışığı yakıldığına ulaşılmıştır.
A Study on the Relationship Between Public Institutions, Civil Society Organizations and Tourism: the Example of Van
(2025) Taşdemir, Rukiye; Özkan, Bahadır İnanç
Şehirlerin tanıtılmasında, ekonomik kalkınmasında ve gelir kaynağı oluşturmada turizm etkili kaynaklardan biri olarak ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle var olan turizm potansiyellerinin ortaya çıkarılması önem arz etmektedir. Çalışmanın araştırma konusu olan kamu kurum, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve turizm paydaşlarının görüş ve önerileri alınmıştır. Van ili, kültürel zenginlikleri, tarihi ve doğal güzellikleri ile birçok alanda sunduğu turizm çeşitliliği sayesinde önemli bir turizm destinasyonudur. Vandaki turizmin sürdürülebilir olması ve potansiyelinin artırılması, sosyal ve ekonomik kalkınma açısından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Van ilindeki kamu kurumları, yerel yönetimler ve oda, sendika, dernek gibi sivil toplum kuruluşlarının, Van'ın turizm potansiyeline ilişkin görüşlerinin neler olduğu, turizm potansiyelinin daha etkin kullanılması veya geliştirilmesi hakkında fikirlerini belirlenmesi ve Van'daki turizm çeşitliliğinin gelişimine sağladıkları katkıları ortaya koymaktır. Kapsam dahilinde, yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle 24 katılımcının görüşleri alınarak bu görüşler doğrultusunda 9 tema, 20 kategori oluşturulmuş ve bu kategorilere bağlı 41 alt kategori belirlenmiştir. Katılımcıların, Van ilinin turizm potansiyelinin gelişimine yönelik sundukları öneriler araştırma sonuçlarıyla birlikte sunulmuştur.
Old Van Urban Fabric in Historical Visual Sources
(2025) Aktaş, Ruşen; Terzioğlu, Gülsen Baş
Eski Van Şehri, Doğu Anadolu bölgesinde, ticaret yolları üzerinde bulunan önemli bir yerleşim yeridir. Bulunduğu coğrafi konumundan dolayı birçok kez el değiştirerek farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Eski Van Şehri'ne hâkim olan her uygarlık başta dini eserler olmak üzere idari, eğitim, sivil, sosyal, askeri ve ticaret yapıları inşa etmiştir. Şehrin gelişiminde çok büyük rolü olan Osmanlı Devleti, 16. yüzyılın ortalarından itibaren hüküm sürmüştür. Osmanlı Devleti'ndeki siyasi, ekonomik ve kültürel gelişmeler Eski Van Şehri'nin de gelişmesini ve dönemin şehir anlayışına ayak uydurmasını sağlamıştır. Kent eski çağlardan itibaren yerleşime açılmış olsa da gelişiminin büyük bir bölümü Osmanlı dönemine aittir. Osmanlı hâkimiyetinden önce Selçuklu çağı mimarisinin yansımaları görülmektedir. Eski Van Şehri'nin doğu, batı ve güneyi çift sıra surlarla, kuzeyi ise Van Kalesi'nin üzerinde bulunduğu sarp kayalıklar ile çevrelenmiştir. Kalede Urartu Krallığı'na ait kaya mezarları, sur duvarlarının bazı kısımları ve burç kalıntıları günümüze kadar ulaşabilmiştir. Şehrin merkezi konumdaki Ulu Cami ve Kızıl Minareli Cami'nin, malzeme ve yapım tekniği özellikleri bakımından Osmanlı hâkimiyetinden önce inşa edildikleri anlaşılmaktadır. Günümüze sağlam bir şekilde ulaşan Hüsrev Paşa Külliyesi ve Kaya Çelebi Camisi, Osmanlı mimari anlayışını yansıtmaktadır. Ayrıca han, hamam, medrese, imaret, ambar, askeri kışla, kilise, şapel gibi yapılar da şehir bünyesindeki yerini almıştır. Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle oluşan yıkıcı sonuçlar Van kentindeki düzenin tamamen değişmesine neden olmuştur. Eski yerleşim alanında yaşam sona ermiş ve şehir kaderine terk edilmiştir. Günümüzde Eski Van Şehri olarak bilinen alanda kalenin bazı bölümleri ve şehir alanı içerisinde bulunan bazı yapılar dışında tamamen yıkılmış vaziyettedir. Günümüzde büyük bölümü yıkılmış olan Eski Van Şehri'nin yıkılmadan ve terk edilmeden önceki mevcut durumu sadece görseller aracılığıyla incelenebilmektedir. Birinci Dünya Savaşı'ndan önce yaşamın sürdüğü kent, birçok seyyah, arkeolog, tarihçi, coğrafyacı, araştırmacı ve misyoner tarafından ziyaret edilmiştir. Bu nedenle görsel olarak değerlendirilebilecek ve tarihsel nitelik taşıyan kaynaklardan elde edilecek verilere göre kentin mimari dokusu ele alınmış ve bu çalışmanın konusu olmuştur. Yapılan ziyaretler neticesinde gezginlerin bölgedeki izlenimleri, kaleme aldıkları kaynaklar ve görseller eşliğinde kentin savaş öncesindeki durumu değerlendirilmiştir.
Evaluation of Women and Society From an Ecofeminist Perspective in Ariana Harwicz's 'Die, My Love', Samanta Schweblin's 'Fever Dream', and Agustina Bazterrica's 'Tender Is the Flesh'
(2025) Ziyanak, Güneş Akdeniz; Tanrıtanır, Bülent Cercis
Bu çalışma, ekofeminist bir bakış açısıyla, Latin Amerika'nın üç önemli romanında kadınların ve onların çevresel bozulma alanındaki toplumsal rollerinin karmaşık tasvirlerini eleştirel bir bakış açısıyla incelemektedir: Ariana Harwicz'in ''Geber Aşkım'' (Matate Amor) ve Samanta Schweblin'in ''Kurtarma Mesafesi'' (Distancia de rescate) ve Agustina Bazterrica'nın ''Leziz Kadavralar'' (Cadaver Exquisito). Toplumsal cinsiyet, toplum ve çevrenin kesiştiği noktada konumlanan bu tez, bu anlatıların ekolojik kaygılar zemininde kadınların deneyimleri ve mücadeleleri üzerine nasıl tartışmalar ortaya çıkardığını araştırmaktadır. Nitel bir yaklaşım kullanan çalışma, ekofeminizmle ilgili tekrar eden motifleri ve farklı anlatıları ortaya çıkarmayı amaçlayarak seçilen romanların tematik, karakter ve sembolik analizlerini sistematik olarak yürütmektedir. Çağdaş Latin Amerika edebiyatındaki ortak motifleri, zıt unsurları ve ekofeminist temaların daha geniş anlatı yayını belirlemek için karşılaştırmalı bir çalışma yürütülmüştür. Bulgular, her bir romanın toplumsal ve çevresel ortamlardaki kadın deneyimlerinin benzersiz bir keşfini sunarken, temel ekofeminist ilkelerle yankılanan kolektif bir sesin var olduğunu ortaya koymaktadır. Ataerkil baskı, kadınların doğayla bağlantısı ve çevresel bozulmanın kadın kimliği üzerindeki etkileri gibi konular öne çıkmaktadır. Özetle, bu çalışma Latin Amerika edebiyatının ekofeminist söylemi ilerletmedeki öneminin altını çizmekte ve kadın, toplum ve çevre arasındaki karmaşık etkileşime dair anlayışımızı zenginleştirmektedir. Çalışma sadece bu romanlara akademik bir bakış açısı sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda ekofeminizmin edebi eserlerle ilgisi ve uygulanmasına ilişkin daha geniş tartışmalara da katkıda bulunuyor.
The World of Subjects in Nurullah Genç's Poems
(2025) Arslan, Gökhan; Yavuzer, Mehmet Şahin
Cumhuriyet sonrası Türk şiirinde din, gelenek ve milli değerlere bağlı şairler arasında önemli bir yer edinen Nurullah Genç, İslami hassasiyetiyle öne çıkan bir isimdir. Edebiyatımıza kazandırdığı eserlerden hareketle, şiir dünyamızın tarihsel sürecinde şiirlerinde Türk İslam dünyasının izlerine rastlandığı görülmektedir. Şiirlerinde medeniyet algısı, bireyin iç dünyası, kişinin kendisiyle yüzleşmesi ve iç âlemin dışa yansıması gibi temaları ele alan şair, edebi mirasın önemli unsurlarından biri olan mazmunları da yoğun biçimde kullanmıştır. Eserlerinde klasik Türk şiir geleneğinin izlerini taşıyan mazmunlara yer vermekle birlikte, bu geleneği modern şiir anlayışıyla sentezleyerek yeni anlam katmanları oluşturmuştur. Nurullah Genç, şiirlerinde geleneksel mazmunları modern bir dil anlayışı ile yeniden yorumlayarak eski anlam zenginliklerinden kopmadan ifade etmiştir. Çalışmada, mazmunların büyülü dünyasından hareketle ortaya koyulan anlamsal zenginliklerin Nurullah Genç'in şiirlerinde yansımaları tespit edilerek klasik anlamlarından hareketle çağdaş bir yorum getirilmesi amaçlandı. Bu çalışmada, Nurullah Genç'in şiirlerinde klasik Türk edebiyatı içerisinde kullanılan edebi geleneğin mirası mazmunlar bulunarak kategorize edildi. Klasik Türk şiirinde eserleri ile önem arz eden şairlerin şiirlerinden örneklerle Nurullah Genç'in şiirlerinde kullanılan mazmunların karşıladıkları anlamları dönemsel değişimler ışığında, çağdaş bir bakış ortaya konuldu.
The Poisonous Plants of Gürpinar (Van) District and Surroundings
(2025) Elmas, Aydin; Öztürk, Fazlı
Bu çalışma, 2022-2024 yılları arası Van ili, Gürpınar ilçesi ve çevresindeki köylerde yetişen, insanlar ve hayvanlar tarafından yenildiğinde zehir etkisi yapan ve sağlığı olumsuz yönde etkileyen bitkileri tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada bitkilere ait bilimsel isimler, yöresel isimler ve bitkilerin zehirli kısımları belirtilmiştir. Gürpınar ilçesi, Davis'in kareleme sistemi çerçevesinde Türkiye'nin B9 karesi içerisinde bulunmaktadır. Araştırma esnasında, bölge insanları ile görüşmeler yapılmış ve bilgiler alınmıştır. İnsan sağlığı, hayvan sağlığı ve hayvansal üretim açısından zehirli bitki zararının en az düzeye indirgenebilmesi amacıyla toksik madde içeren bitkilerin tanınması, biyolojilerinin ve özelliklerinin belirlenmesi ve teşhisi büyük önem arz etmektedir. Aynı zamanda meralardan yararlanan üreticilere ve hayvancılıkla uğraşan çiftçilere bu bitkilerin tanıtılması gerekmektedir. Bu anlamda bölgede yetişen zehirli bitkilerin belirlenmesi, hem bilimsel literatürde hem de yöre insanının faydalanması açısından yarar sağlayacaktır. Yapılan arazi taramaları sonucunda insanlar ve hayvanlar için zehirli olan ve tehlike arz edebilecek düzeyde 36 familyaya ait 168 takson tespit edilmiştir. Bu taksonların 153 tanesinin otsu yapıda, 9 tanesinin ağaç, 6 tanesinin çalı formunda, 41 tanesinin endemik bitki ve 10 tanesinin de kültür bitkisi olduğu belirlenmiştir.
Determination of Some Biochemical Properties of Grape Varieties Grown in Hizan (Bitlis) Province
(2025) Ekinci, Harun Burak; Uyak, Cüneyt
Bu çalışma, Hizan (Bitlis) yöresinde yetiştirilen 19 yerel üzüm çeşitlerinin biyokimyasal özelliklerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Üzüm çeşitlerinin salkım ve tane özellikleri ile toplam fenolik bileşik, toplam flavonoid, toplam monomerik antosiyanin, vitamin C, bireysel fenolik bileşik içerikleri ve antioksidan aktiviteleri tespit edilmiştir. Üzüm çeşitlerinin toplam fenolik bileşik içeriklerinin 96.30-529.53 mg GAEg-1 YA, toplam flavonoid içeriklerinin 48.70-343.80 mg QE g-1 YA, toplam monomerik antosiyanin içeriklerinin 0.86-10.85 mg siyanidin 3-glukozit g-1 YA, toplam antioksidan aktivite kapasitelerinin DPPH yöntemine göre 4.19-28.19 mmol TE g-1 YA, FRAP yöntemine göre 1.64-28.23 mmol TE g-1 YA, vitamin C içeriklerinin 7.06-25.13 mg 100 g-1 arasında değiştiği tespit edilmiştir. İncelenen çeşitlerde (+) kateşin ve p-hidroksibenzoik asit en yoğun bireysel fenolik bileşikler olarak belirlenmişlerdir. Bireysel fenolik içerikleri bakımından, Bağılti çeşidinin p-kumarik asit, Siyah Güzane çeşidinin aminobenzoik asit, protokateşik asit ve kafeik asit, Tilka Pire çeşidinin (-) epikateşin, Beyaz Üzüm çeşidinin (+) kateşin, Beyaz Sinciri çeşidinin p-hidroksibenzoik asit ve Alaki çeşidinin klorjenik asit içeriği bakımından en zengin çeşitler olduğu tespit edilmiştir. Kümeleme analizi sonuçlarına göre, Kuş Üzümü ve Siyah Güzane çeşitleri diğer çeşitlere göre en yüksek şıra pH'sı, toplam fenolik bileşik, toplam flavonoid madde, aminobenzoik asit, protokateşik asit, (-) epikateşin, kafeik asit, klorojenik asit ve (+) kateşin değerlerine sahip çeşitler olmuşlardır.
Evalution of Karatay Han Figured Decoration Program in Terms of Origin Meaning and Symbolism
(2025) Babat, Eylem; Yelen, Ayşegül Bekmez
dKervansaraylar, tarihin en eski dönemlerinden beri uzun yol ağları üzerinde inşa edilen, yolculara konaklama ve güvenlik sağlayan büyük ölçekli yapılardır. Bu yapılar Selçuklular döneminde baskın bir ekonomik kurum haline gelmiş ve Anadolu'da çok sayıda kervansaray inşa edilmiştir. Anıtsal cepheleri ve taç kapılarıyla bu binalar Ortaçağ dünyasında güçlü bir etki yaratmış ve yüzyıllar boyunca da yaratmaya devam etmiştir. Bu yapılar medeniyetin tasarım gücünün en geniş yelpazesini yansıtırken, bunu mükemmel işçilik ve ayırt edici bir sanatsal kalite ile birleştirmişlerdir. Karatay Han'ın iki taç kapısı üzerinde birer kitabe bulunmaktadır. Taç kapının kapalı bölümü Sultan I. Alaeddin Keykubat döneminde (1220-1237), avlu bölümü ise Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde 1240 yılında inşa edilmiştir. Kitabelerde Celaleddin Karatay'ın adı geçmemektedir. Celaleddin Karatay muhtemelen Rum asıllı bir köle olmasına rağmen üstün yeteneği ve ahlakı sayesinde Alaeddin Keykubat döneminde önemli bir devlet adamı olmuştur. Yapının Celaleddin Karatay tarafından yaptırıldığını açıkça belirten 1247 tarihli bir vakfiyesi bulunmaktadır. Karatay Han'ın vakfiyesi diğer tüm Selçuklu hanlarının yönetimi ve işleyişi hakkında önemli bilgiler veren bir kaynaktır. Han, kapalı ve açık avlulu plan tipinde inşa edilmiştir. Bu plan Anadolu Selçuklu Döneminde en çok tercih edilen plan şemasıdır. Plan itibariyle Aksaray Sultan Hanı'na oldukça benzeyen yapının esas dikkat çekici özelliği süsleme programıdır. Karatay Hanı'nın taş bezemesi zengin bir süsleme çeşitliliği sağlamaktadır. Süslemeler yapının çeşitli bölümlerine dağılmıştır. Avlu taçkapısı, çörtenler, payanda, çeşme eyvanı, mescit, hamam ve kapalı bölüm taçkapısı süslemelerin bulunduğu kısımlardır. Süslemeler geometrik, bitkisel ve figürlü olarak üç farklı biçimde işlenmiştir. Yapıdaki geometrik süslemeler Anadolu Selçuklu'nun 13. yüzyılın 2. yarısına geçiş özelliklerini yansıtmaktadır. Yıldız kümeleri, geçmeler en fazla tercih edilen motiflerdir. Bitkisel süsleme geometrik süslemeye göre daha az tercih edilmiştir. Bu durum dönemin genel karakteristik özelliğini ortaya koymaktadır. Figürlü süslemeler ise yapıyı diğer örneklerden ayıran özellikler barındırmaktadır. Yapıdaki figürlü süslemeleri iki grupta incelemek mümkündür. İlk grup örnekleri çörtenlerde olduğu gibi açıkça tasvir edilmiş büyük boyutlu figürlerdir. İkinci grup geometrik ve bitkisel süslemelerin içine gizlenmiş küçük boyutlu figür örnekleridir. Çalışma Karatay Han'ın süsleme programını köken anlam ve sembolizm kavramları üzerinden değerlendirmektedir. Özellikle günümüzde gizemini önemli ölçüde koruyan figürlü süsleme çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. aha sonra doldurulacaktır
Accommodation Facility Site Selection Planning With Geographical Information Systems: the Case of Gevas District of Van Province
(2025) Erkan, Sema; Şeremet, Mehmet
Van'ın Gevaş ilçesi Van Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Gevaş, doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile dikkat çeken bir turizm destinasyonudur. Bu ilçe, özellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistler tarafından yoğun ilgi görmektedir. Bu nedenle, Gevaş'ta konaklama tesislerinin uygun yerlere yerleştirilmesi, turizm potansiyelinin en üst düzeye çıkarılmasında kritik bir rol oynamaktadır. Bu tez kapsamında, mekansal planlamanın önemine istinaden, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Van İli Gevaş İlçesi'nde çok kriterli karar verme araçlarından bir tanesi olan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı Analitik Hiyerarşi Modeli (AHM) kullanılarak konaklama tesisi yer seçimi planlaması gerçekleştirilmiştir. CBS tabanlı olarak raster verilerin hazırlanmasını takiben ilçeye ait eğim, bakı, yükselti, yakınlık, yol durumu ve benzeri haritalar üretilmiş olup, bu haritaların üst üstü bindirilerek raster hesaplaması aracılıyla oluşturulan model sonucunda yer seçimi belirlenmesi gerçekleştirilmiştir. Bu yer seçimi sonucunda ortaya çıkan alanların ise mevcut kullanım durumları ile çeşitli çevre koruma planlarıyla karşılaştırılması sonucunda tesis yer seçimine yönelik spesifik mekanlar ortaya konulmuştur. Bu mekanların yasal çerçevede turizm tesisi yapımına uygun olarak nasıl kullanılacağına yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
An Analysis of the Fixed and Variable Parameters of Capitalist, Socialist, and Islamic Economies: a Comparative Approach
(2025) Duman, Birol; Yergin, Haluk
İnsanlık tarihi boyunca bireylerin ve toplumların temel ihtiyaçları olan yeme, içme ve barınma gibi zorunlulukları karşılamaya yönelik çabaları, nüfusun artması ve zamanla daha karmaşık ihtiyaçların doğması nedeniyle bu süreç, ekonomik düşüncenin sistematik bir disiplin olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu tez çalışması, dünya tarihine yön vermiş üç temel ekonomik paradigma olan kapitalizm, sosyalizm ve İslam ekonomisini, her birinin dayandığı temel aksiyomlar, metodolojik yaklaşımlar, kendilerine özgü amaçlar, değişmeyen sabit ilkeler ve zaman içerisinde karşı karşıya kaldıkları ekonomik değişkenler bağlamında ayrıntılı biçimde incelemektedir. Söz konusu sistemler ayrı ayrı olarak analiz edildikten sonra, karşılaştırmalı bir yaklaşımla benzerlikleri ve farklılıkları değerlendirilmiş; böylece ekonomik yapıların bireysel yaşam, toplumsal düzen, adalet ve eşitlik anlayışı, üretim-tüketim dengesi, emek ve sermaye yapısı ve gelir dağılımı üzerindeki etkileri ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda sonuç bölümünde değerlendirmelere yer verilmiş ve ilgili paradigmaların çağdaş ekonomi üzerindeki yansımalarına dair bazı çıkarımlarda ve önerilerde bulunulmuştur.
The Restructuring of Local Governments Within the Framework of Turkey–EU Relations: a Legal and Institutional Analysis
(2025) Taşgedik, Selçuk; Kişi, Erden
Bu çalışma, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinde yerel yönetim yapılarında yaşanan dönüşümü incelemektedir. AB'nin temel ilkeleri arasında yer alan yerelleşme, yönetişim ve katılımcılık, Türkiye'deki yerel yönetim reformlarını önemli ölçüde şekillendirmiştir. Özellikle 2000 sonrası dönemde gerçekleştirilen mevzuat değişiklikleri ve kurumsal düzenlemeler, AB müktesebatına uyum amacıyla merkeziyetçi yapının gevşetilmesine ve yerel düzeyde demokratikleşmenin güçlendirilmesine yönelik adımları içermektedir. Bu bağlamda, çalışma Türkiye'de yerel yönetimlerin tarihsel gelişimi, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın etkisi, yönetişim anlayışının benimsenmesi ve yerindenlik ilkesinin uygulama düzeyi gibi boyutları kapsamlı biçimde analiz etmektedir. Araştırma, betimleyici yöntemle yürütülmüş; yasal düzenlemeler, strateji belgeleri, resmi raporlar ve akademik kaynaklar temel alınarak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Elde edilen bulgular, Türkiye'nin AB sürecinde yerel yönetimlerde kurumsal kapasitenin artırıldığını, ancak uygulamada bazı yapısal sorunların sürdüğünü göstermektedir. Çalışma, AB sürecinin Türkiye'de yerel yönetimlerin demokratikleşmesi açısından önemli bir fırsat sunduğu sonucuna ulaşmaktadır.
An Analysis of Harriet Beecher Stowe's Uncle Tom's Cabin and Upton Sinclair's the Jungle in the Context of New Historicism
(2025) İddiğ, Dilay; Tanrıtanır, Bülent Cercis
Yeni Tarihselcilik (New Historicism), 1980'li yıllarda Stephen Greenblatt öncülüğünde gelişen, edebi metinleri tarihsel ve kültürel bağlamlarıyla birlikte incelemeyi amaçlayan edebi-eleştirel bir yaklaşımdır. Bu kuram, edebiyatın tarih ve ideolojiyle olan ilişkisini merkeze alır ve tarihsel gerçekliğin tek, nesnel ve tarafsız bir biçimde aktarılabileceği fikrini reddeder. Yeni Tarihselcilik yaklaşımına göre edebi eser; dini, toplumsal, kültürel ve politik ilişkiler sonucu ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla edebi bir metin analiz edilirken o metne üretildiği kültürel koşullar da göz önünde bulundurularak inceleme yapılmalıdır. Harriet Beecher Stowe tarafından kaleme alınan Tom Amca'nın Kulübesi, uzun süre yanlarında çalıştığı ailenin ekonomik bir çöküşe uğraması sonucu köle tacirlerinin eline düşüp Amerika'da çeşitli zulümlere uğrayan Tom Amca'nın ve farklı cinsiyetlere yaş gruplarına mensup siyahilerin Güney'de maruz kaldıkları işkenceleri, ayrımcılıkları, fiziksel ve psikolojik şiddeti aktarmaktadır. Eser dönemi tüm gerçekçiliğiyle yansıtmasıyla yayımlandığı dönemde büyük yankı uyandırmıştır. Upton Sinclair'in Şikago Mezbahaları isimli romanı ise, işçi sınıfının toplumda maruz kaldıkları muameleyi ve ağır çalışma koşullarını, Kapitalizmin Amerikan toplumunda yarattığı yozlaşmanın, Amerikan rüyasının adeta kâbusa dönüşmesini Jurgis ve ailesi üzerinden tüm gerçekçiliğiyle yansıtmaktadır. Her iki eser de tarihsel bağlamda değerli eserler arasındadır. Gelenekselci tarih anlatılarının aksine azınlıkta kalmış, ezilmiş ve toplumda ötekileştirilmiş iki ayrı sınıfın maruz kaldığı muameleyi kurgusal bir gerçeklikle aktaran Tom Amca'nın Kulübesi ve Şikago Mezbahaları eserleri tarihi belgesel niteliği taşıyan eserlerdir. Yazıldıkları dönemi kurgusal bir gerçeklikle yansıtan her iki eser de Yeni Tarihselcilik kuramıyla incelenebilecek nitelikleri taşımaktadırlar. Bu tezin amacı Tom Amca'nın Kulübesi ve Şikago Mezbahaları eserlerini Yeni Tarihselci söylemi ışığında incelemektir.
Synthesis of Palladium-Ruthenium Supported PVP(PDRU/PVP) Nanomaterial as a New and Selective Potentiometricsensor Material and Its Use in Detection of CR(III)
(2025) Çevik, Kenan; Yıldız, Adnan
Yapılan bu çalışama da basit ve ulaşılabilir yöntemlerle PdRuO2/PVP nanomateryali sentezlendi. Sentezlenen nanomateriyal TEM, XRD ve SEM gibi ileri analitik yöntemler kullanılarak karakterize edildi. Çalışmamızın asıl amacı günlük hayatta pek alanda karşımıza çıkan kimi zaman canlı yapısı için gerekli olan kimi zaman ise zarar veren kromun tespitini sağlamaktır. İleri analiz yöntemleri yardımı ile sentezlenen PdRuO2/PVP nanomateryali, potansiyometrik sensör elektrotlarında iyonofor olarak kullanıldı ve bunun yardımı ile pek çok sulu numunede yer alan Cr+3 iyon tespit safhasında başarı elde edildi. Daha sonra PdRuO2/PVP sensörünün sahip olması gereken tekrarlanabilirlik, seçicilik, tepki süresi, pH, titrasyon, potansiyometrik davranış ve gerçek numunedeki geri kazanım gibi çeşitli deneysel paramaetreye sahip olduğu tespit edildi. Potansiyometrik davranış özellikleri 1×10-6-1.0×10-1 M konsantrasyon aralıklarında gerçekleştirildi. Altı kez tekrarlanan deneylerdeki ölçümlerde herhangi bir sapmanın olmadığı görüldü. PdRuO2/PVP potansiyometrik sensörünün tespit sınırının 8.6×10-8 M gibi çok düşük bir değer olduğu saptanmıştır. Potansiyometrik ölçümler, sentezlenen PdRuO2/PVP iyonoforunun geniş bir pH aralığında Cr+3 tespitinde çok etkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca bir yıldan fazla raf ömrüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak sentezlenen PdRuO2/PVP elektrot malzemesinin oldukça seçici, stabil ve Cr+3 tespiti için uygulanabilir olduğu bulundu.
The Universal Face of Mystical Literature: Khalil Jibran and Traces of Dualism
(2025) Ece, Leyla Revşen; Edis, Zeki
Halil Cibran eserlerinde insanın varlığını manevi bir temele dayandırmış ve dünyevi yönleriyle de bir denge kurmaya çalışmıştır. Doğu kültürü ve Batı edebiyatı arasında bir köprü kuran Cibran, insanlığın en derin varoluş sorularına felsefenin mistik yanlarının rehberliğinde cevaplar bulmaya çalışırken, Arapça ve İngilizce yazdığı edebi eserlerinin tümüyle evrensel bir 'ikilik' harmonisini yakalamıştır. Eserlerini İngilizce yazmasının nedenlerinden biri 'ikilik' kavramını edebiyat diline oturtmak, evrensel düzlemde yer edinmesini sağlamaktır. Çalışmamızda; çabasında başarılı olan Cibran'ın eserlerinin temaları ve stili ile İngiliz Dili ve Edebiyatı'nda nasıl bir karşılık bulduğu araştırılacaktır. Cibran; eserlerinde insanlık, doğa, varoluşsal sancılar, ruh, tanrı ve ölüm gibi temaları kullanmış ve bu temaları 'ikilik' kavramı etrafında işleyerek edebiyata yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. Bu tezde, Cibran'ın edebi yaşantısı, göç unsurunun eserlerindeki karşılığı ve eserlerini oluştururken kullandığı ve yeterince derinlemesine incelenmemiş 'ikilik' kavramının açıklayıcı bir perspektifle sunulması amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada Cibran 'ın önemli eserleri tematik olarak incelenerek Yeryüzü Tanrıları, The Earth Gods, eseri 'ikilik' kavramı etrafında detaylandırılacaktır.
Evaluation of the Effect of Consumer's Income Level on Purchasing Decisions in Electronic Commerce From the Perspective of Behavioral Economics
(2025) Acar, Nazlı; Aydın, Fatma Fehime
Gelişen teknolojiyle birlikte hızla yaygınlaşan elektronik ticaret, tüketici davranışlarının yeniden şekillenmesine neden olmuştur. Geleneksel iktisat teorileri, bireylerin rasyonel karar vericiler olduğunu varsayarken; davranışsal iktisat, bireylerin psikolojik, sosyal ve duygusal faktörlerden etkilenerek karar aldığını savunmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, tüketicilerin gelir düzeylerinin elektronik ticaretteki satın alma kararları üzerindeki etkisini davranışsal iktisat perspektifinden değerlendirmektir. Çalışmada, farklı gelir gruplarına ait tüketicilerin elektronik ortamda alışveriş yaparken sergiledikleri tutumlar, harcama eğilimleri ve karar alma süreçleri analiz edilmiştir. Araştırma, nicel bir yaklaşımla anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler istatistiksel analizlerle yorumlanmıştır. Bulgular, düşük gelirli bireylerin fiyat odaklı ve daha temkinli alışveriş yapma eğiliminde olduklarını; yüksek gelirli bireylerin ise marka, kalite ve kolaylık gibi unsurları ön planda tuttuklarını göstermektedir. Ayrıca, davranışsal iktisat çerçevesinde değerlendirildiğinde, gelir düzeyine bağlı olarak bireylerin kararlarında bilişsel önyargılar, alışkanlıklar ve duygusal tepkilerin belirleyici olduğu görülmüştür.
Determining the Potential of Rooftop Solar Energy Systems in Van Province With Machine Learning Supported Satellite Image Analysis
(2024) Yılmaz, Tolga; Karakoyun, Yakup
Elverişli doğal kaynaklardan enerji üretimi, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda büyük bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda, yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin kullanımı, fosil yakıtların neden olduğu çevresel sorunları azaltmada kritik bir rol oynamaktadır. Güneş enerjisi, sınırsız potansiyeli ve çevre dostu yapısıyla yenilenebilir enerji kaynakları arasında ön plana çıkmaktadır. Ancak, güneş enerjisinden verimli bir şekilde yararlanmak için potansiyel bölgelerin doğru bir şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Son yıllarda, makine öğrenmesi ve uydu görüntü analizi gibi yenilikçi yöntemler, güneş enerjisi potansiyelinin belirlenmesinde güçlü araçlar haline gelmiştir. Bu çalışma, Van ili özelinde çatı üstü fotovoltaik (PV) panel kurulumuna uygun alanların tespiti için geliştirilen yeni model önerilmesiyle ve kapsamlı bir analiz yöntemini sunmaktadır. Yüksek çözünürlükte uydu görüntüleri ve makine öğrenmesi tekniklerini birleştiren bu yaklaşım, çatıların fiziksel özelliklerini, güneş ışınım potansiyelini ve çevresel faktörleri detaylı bir şekilde analiz etmektedir. Uydu görüntüleri ile coğrafi veri setleri entegre edilmiş ve bu veriler üzerine kapsamlı bir sınıflandırma uygulanmıştır. Microsoft Building Footprints veri seti ve RGB histogram analizlerinden yararlanılarak görüntü işleme yöntemleriyle toplamda 85.298 çatı alanı değerlendirilmiş ve Random Forest algoritması yardımıyla bu alanlar uygunluk açısından sınıflandırılmıştır. Ayrıca, PVGIS kullanılarak potansiyel kurulu güç 558.27 MW, yıllık toplam enerji üretimi 566928.80 MWh olarak hesaplanmıştır ve Van ilinin bölgesel enerji güvenliği ile ekonomik fayda sağlayabilecek önemli bir potansiyele sahip olduğu ortaya konmuştur. Aynı zamanda elde edilen bulgulardan hareketle yıllık 255117.95 ton CO2 azalımı hesaplanmıştır. Çalışma, Van ilindeki güneş enerjisi potansiyelinin daha etkin bir şekilde kullanılmasına yönelik stratejik bir yol haritası sunmaktadır. Özellikle enerji bağımsızlığının artırılması ve yerel yönetimlerin sürdürülebilir enerji politikalarına uyum sağlaması açısından kritik bir rehber niteliğindedir. Bu yöntemlerin, diğer bölgelerde de potansiyel analizler için uygulanabilir olduğu vurgulanmaktadır.

Browse

Recent Submissions