Van Gölü Havzası Seramiklerinde Kullanılan Motifler ve Boyalar

Abstract

Yerleşik yaşama geçiş ile birlikte kilin şekillendirilerek ürüne dönüşmesi, insanlığın tarihsel sürecinde gerçekleşen önemli aşamalardan biri olarak gösterilmektedir. Geçmiş toplumların yaşam biçimini temsil eden ve onlar hakkında ipuçları elde edeceğimiz izler, günümüze kısmen sağlam gelmiş kalıntılarda gizlidir. Bu izlerin büyük bir kısmı Urartu medeniyetine ait olmak üzere Van Gölü Havzası'ndadır. Van Gölü Havzası, tarihi zengin ve kültürel görünümüyle dikkat çeken bir bölgedir. Bu bölge, tarih boyunca farklı uygarlıkların etkisi altında kalmış ve çeşitli kültürel dokulara ev sahipliği yapmıştır. Bu bölgede yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan çanak çömlekler, araştırmacılar için tarihsel süreç hakkında bilgi veren en önemli kaynaklardandır. Bu kalıntı ve buluntular geçmişten günümüze ulaşan önemli bir sanat eseri ve kültürel ifadedir. Van Gölü Havzası' nda bulunan çanak çömlekler, bu zengin yapının önemli bir parçasını oluşturur. Bu çanak çömleklerin yüzeylerinde kullanılan boya ve motifler; döneme, kültüre ve çömleğin üretildiği topluma bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ayrıca, bu bölgede yaşamış halkaların çanak çömleklerinde kullanılan motifler ve boyalar, o toplumunun sembollerini ve estetik anlayışını yansıtmaktadır. Van Gölü havzasında ortaya çıkan çanak çömlekler, farklı dönemlerde yaşamış uygarlıkların sosyal, kültürel, ekonomik ve dini yaşamlarına ilişkin ipuçlarını, dönemine göre çanak çömleklerde kullanılan motif ve boyalarda el vermektedir. Ancak arkeolojik çalışmaların çoğu Orta Demir Çağı'na denk gelen Urartu uygarlığına yoğunlaştığından ve genelde seramiklerin tipolojisi üzerinde durulduğundan Urartu öncesi ve sonrası buluntular bu anlamda akademik kaynaklarda yeterince yer bulamamıştır. Bu çalışmada, Van Gölü Havzası'nın prehistorik dönemlerine tarihlenen çanak çömlek üretiminde, kullanılan boyalar ve motifler ele alınacaktır.With the transition to sedentary life, the shaping of clay into a product is presented as one of the important stages in the historical process of humankind. In the partially intact remains, hidden traces now represent the way of life of past societies, providing valuable clues. Most of these traces belong to the Urartian civilization and are in the Lake Van Basin. The Lake Van Basin is a region that attracts attention due to its rich history and cultural significance. This region has been influenced by different civilizations throughout history and has hosted various cultural structures. The pottery unearthed during the excavations in this region serves as one of the most important sources for researchers to shed light on the historical process. These remains and findings are significant works of art and cultural expressions from the past to the present. The pottery found in the Lake Van Basin plays an integral role in this rich cultural heritage. The colors and motifs used on the surfaces of this pottery vary according to the era, culture, and society in which it was created. In addition, the symbols and aesthetics of this society are reflected in the motifs and colours used in the pottery of the people who lived in this region. The pottery from the Lake Van basin, through the motifs and dyes used in the pottery from different periods, provides clues to the social, cultural, economic and religious life of the civilisations that lived there. However, since most archaeological studies focus on the Urartian civilization, coinciding with the Middle Iron Age, and generally concentrate on the typology of goods, pre- and post-Urartu finds have not found enough space in academic sources in this sense. This study discusses thedevelopment of pottery production, the dyes used, and the motifs from the prehistoric period of the Van Lake Basin.