Ne Umdular Ne Buldular? Taraflar Açısından Birinci İnönü Savaşı

Abstract

I. İnönü Savaşı, istiklaline ve istikbaline yönelik tehditleri tenkil etme niyetine sahip olanlar ile tarihi bir arka plana istinat ettirdikleri ütopik tahayyüllerini İtilaf Kuvvetleri’nin yardımıyla gerçekleştirme sevdasına tutulmuşlar arasında meydana gelen bir muharebedir. Tarafların kendi iç çelişkilerini çözümlemeden savaşaiştirakleri (Yunanistan’ın taarruzu keyfi, Millî Mücadele taraftarlarının müdafaası ise zaruridir) harbin nitelik olarak küçük ölçekli bir çarpışma olarak değerlendirilmesine neden olmuştur. Yunanistan’ın “Megali İdea” idealine ve İtilaf Kuvvetleri nezdindeki itibarına hizmet etmesi niyetiyle başlatmış olduğu taarruz, Millî Mücadele taraftarlarının mukavemeti ile karşılanmıştır. Taarruz taraftarlarının Atina ve Londra’da yaptıkları hesaplar İnönü sırtlarında hayal kırıklığına uğratılırken harpten elde edilen hasılat Ankara’nın siyasi ve askeri çelişkilerinin çözümüne olanak sağlamıştır. Çalışma, meclis zabıt cerideleri, dönem neşriyatından ilgili gazetelerve savaşta yer almış ve komuta merkezinde bulunmuş müşahitlerin hatıraları başta olmak üzere ikincil kaynaklar dikkat-ı nazara alınarak hazırlanmıştır. Harbin tarafı olan Yunanistan’ın durumuna ilişkin değerlendirmelerde ise mezkûr ülkede veya Avrupa’da neşredilen gazetelerin savaşla ilgili bölümlerini tercüme ederek okurlarıyla paylaşan İstanbul neşriyatının paylaşımları dikkate alınmıştır.