An Approach To Gülsüm Cengiz's Works in Terms of Education of Values

Abstract

Çocukluk çağında olan bireylerin okuması için yazılan eserlere çocuk edebiyatı eserleri denir. Çocuk edebiyatı Avrupa'da 1600'lü yıllarda başlarken ülkemizde ise 1860'lı yıllardan sonra ilk çevirilerle başlayıp daha sonrasında müstakil eserlerin verilmesi ile devam etmiştir. Son otuz yıla gelindiğinde ise bu eserlerde büyük bir artış görülmüştür. Yine son otuz yılda bilimsel anlamda da önemi anlaşılıp bir edebiyat alanı olarak algılanmaya başlanmış ve üzerine yapılan araştırmalarda artmıştır. 1980 sonrasında çocuk edebiyatı alanında eser veren yazarlardan bir tanesi de Gülsüm Cengiz'dir. Cengiz yazarlığın, bir süre yaptığı öğretmenliğin ve akademisyenliğin de verdiği tecrübe ile eserlerinde çocukları saran bir dil kullanır. Yazar eserlerinde bilimselliği, dayanışmayı, demokrasiyi, örgütlü hareket etmeyi, çevre bilincinin oluşmasını amaçlar ve bu konuları öyküleştirerek bu konularda hassas bir birey olunması gerektiğini okuyuculara hissettirir. Çocuk edebiyatı dünyada olduğu gibi ülkemizde de çoğu yazar tarafından nesli şekillendirme aracı olarak görülmüş ve yazarlar eserlerinde çocukların seviyesine uygun olarak düşüncelerini işlemişlerdir. Kimi yazarlar düĢüncelerini eserlerinin içerisinde bir unsur gibi verirken kimi yazarda direk olarak anlatmak istediklerini anlatmışlardır. Gülsüm Cengiz'in eserlerinde de ideoloji olsa da yazar, eserlerinin içerisine düşüncelerini hazmettirmiş ve eserle bir bütün haline getirmiştir. Bu araştırmada; Önsöz, Sonuç ve Kaynakçadan ayrı olarak tezin birinci bölümü olan girişte, çocuk edebiyatının mahiyetini, dünyada ve ülkemizde gelişmesini incelenmiştir. İkinci bölümde iyi bir çocuk kitabında iç ve dış özellikler olarak ne gibi özelliklerinin olması gerektiğini irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise yazarın hayatı, sanatı ve eserleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise 'Değerler Eğitimi' konusu akademik bir temel üzerine oturtulup Gülsüm Cengiz'in eserleri, bu temellerden yararlanılarak eleĢtirel bir bakıĢ açısı ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda yazarın eserlerinde milli ve dini değerlere ulaşılamazken evrensel değerlerden olan yardımseverlik, dayanıĢma gibi on üç ayrı değere ulaĢılmıĢtır. Yani yazarın eserlerini evrensel temalar üzerine kurduğu, dünyanın genel sorunlarını konu edindiği ya da çocuklara bilimsel verilerden yararlanarak öğretici eserler kaleme aldığı görülmüştür.The works which are written for people who are in their childhood are called 'children literature works.' While child literatüre first emerged in Europe in the early 1600s, for Turkey it was after 1860s with the very first translations and later, it went on with autonomous works . In these last 30 years, though, the number of works has increased. Again in these years child literature has been given importance in academic sense and taken as a literature field. In addition, research on it has increased. After 1980, one of the writers who generated works in this field is Gülsüm Cengiz. Cengiz uses a language which is appeal to children thanks to the experience of her teachingship and academicianship. She aims to construct environmental consciousness, scientific perception, cooperation (unity), democracy, working in organization with other people and she makes the readers feel the necessity to be a sensitive individual for these themes putting them into a story. Children literature, as in the world, has been viewed as a way to shape the generation by most of the writers in our country and writers attached their opinions by making them appropriate for children into their works. While some writers present their opinions in their works as a component, some others prefer relating it directly. Although an ideological view has been slightly perceived in her works even if it is partial, she manages to base it on an esthetical sense in her Works. This research consists of three parts; which are 'introduction, conclusion and bibliography.' In the first part of the thesis, introduction, importance of child literature; evolution of it in Turkey and in the World are examined. Ġn the second part remarks from expertsin their fields about what a qualified child book must include in terms of internal and external feautures are evaluated. The third part contains the writers personal life, her skill and works. The fourth part is about 'discipline of values' and the dominated values in the writers works are examined and classified.