Klinik Biyokimya Laboratuvarlarında Kullanılan Panik Değerleri Kronik Myeloproliferatif Neoplazilerin Tanısında Kullanılan Ölçütlere Göre Gözden Geçirilmeli Midir

Abstract

Amaç: Panik değerler, laboratuvar test sonuçlarının acil müdahale edilemediği takdirde hastanın hayati tehlikesi olabileceğini işaret eden sınır değerlerdir. Her tıbbi laboratuvar panik değerlerini her test ve durum için ilgili klinik ile beraber saptamalıdır ve bildirimlerini zamanında yaparak dokümante etmelidir. Polisitemia vera, esansiyel trombositemi, primer myelofibrozis ve kronik myelositer lösemi gibi malign hastalıkları içeren kronik myeloproliferatif neoplaziler (MPN) , hematopoietik dokunun, malign ve klonal bir hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2016 yılında hematopoetik ve lenfoid doku tümörlerinin sınıflamasında güncelleme yapmıştır. Bu çalışmadaki amaç laboratuvarımızdan yapılmış panik değer bildirimleri ile yeni DSÖ ölçütlerine göre belirlenmiş kronik MPN sınır değerlerinin üzerinde çıkan test sayılarını karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmada 15 yaş üzeri 58223 hastaya ait tam kan sayımı sonucu değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen hemoglobin, hematokrit, trombosit ve lökosit sayısı panik değer bildirim sayı veya yüzdeleri laboratuvarımızın panik değerlerine ve kronik MPN için DSÖ kriterlerine göre değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır. Bulgular: Kemik iliği incelemesi yapılması için uyarıcı olması gereken hemoglobin düzeyleri için mevcut panik değer sınırlarının kullanılması halinde kadınlarda %1,13, erkeklerde %8,90; hematokrit düzeyleri için kadınlarda yaklaşık %9,59, erkeklerde %8,52 oranında hasta gözden kaçarak kronik MPN yönünden takibe alınamamaktadır. Kemik iliği incelemesi olmaksızın kronik MPN lehine uyarıcı kabul edilmesi gereken oranlar hemoglobin için kadınlarda %0,68, erkeklerde %1,74; hematokrit için kadınlarda %0,94, erkeklerde %0,38’dir. Trombosit sayısı için bu oran %2,20 iken, lökosit sayısı için %24,78’dir. Sonuçlar: Çalışmamızın sonuçları kronik MPN açısında uyarıcı olabilmesi için panik değerlerin 2016 DSÖ kılavuzundaki kronik MPN kriterlerine göre gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesi gerekliliğini doğurmuştur.