Kültür Balıkçılığında Faj Terapisi Uygulamaları ve Karşılaşılan Zorluklar

Abstract

Kültür balıkçılığı ve su ürünleri yetiştiriciliği son yıllarda en hızlı büyüyen gıda sektörlerinden biridir. Ancak, kültür balıkçılığı ve su ürünleri yetiştiriciliğinde antibiyotiklerin bilinçsiz kullanımı, antibiyotik direncinin gelişimine ve yayılmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda, faj terapisi kültür balıkçılığında ekonomik kayıplara yol açan patojenlerin kontrol altına alınmasında alternatif, sürdürülebilir ve çevre dostu bir çözüm sunmaktadır. Kültür balıkçılığında faj terapisi uygulamaları, son yıllarda giderek yaygınlaşmaktadır. Faj terapisi, Vibrio, Aeromonas ve Flavobacterium gibi patojenlerin kontrol altına alınmasında umut vadeden sonuçlar göstermiştir. Bu yöntem, balık sağlığının iyileştirilmesi, antibiyotik kullanımının azaltılması ve fajların özgüllüğü sayesinde mikrobiyal dengenin korunması açısından etkili olabilmektedir. Ancak, fajların çevresel faktörlere duyarlılığı, bakterilerin fajlara direnç geliştirme potansiyeli, etkin faj formülasyonlarının oluşturulmasındaki güçlükler ve faj terapisindeki bilimsel eksiklikler, bu yöntemin etkinliği ve başarısını etkileyen önemli zorluklardır. Bu çözüm bekleyen konulardan, fajların etkinliğini artırılması ve çevresel faktörlere karşı dayanıklılığının sağlaması amacıyla biyoteknolojik ve nanoteknolojik yöntemlerden yararlanılmaktadır. CRISPR-Cas9 gibi yenilikçi teknolojiler, fajların hedef patojenlere olan spesifikliğini artırarak mikrobiyal dengeyi desteklemekte, mikroenkapsülasyon yöntemleri ise fajların stabilitesini güçlendirmektedir. Bununla birlikte, faj terapisinin geniş ölçekte uygulanabilirliğini sağlamak için yasal düzenlemelerin oluşturulması ve ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanması gereklidir. Bu çalışmada, kültür balıkçılığında hastalıkların kontrol altına alınmasında ve çevre dostu, sürdürülebilir üretim uygulamalarında önemli potansiyele sahip olan fajların uygulamaları, etkinlikleri, formülasyonlarında kullanılan ileri düzey teknikler, faj terapisinde karşılaşılan zorluklar ve bilimsel eksiklikler ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir. Elde edilen bilgilerin, kültür balıkçılığında faj terapisi uygulamalarının artmasına, bu alanda farkındalık yaratarak antibiyotik kullanımının azalmasına ve sürdürülebilir üretimin sağlanmasına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.