Determination of Milk and Dairy Products Consumption Habits and Knowledge Levels of Adolescent Individuals

Abstract

. Bu çalışma Gaziantep ilinde Ocak- Ağustos 2024 tarihleri arasında 10-19 yaş grubu 100 adölesan bireyin süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmış tamamlayıcı kesitsel bir çalışmadır. Katılımcılara genel bilgiler, süt ve süt ürünlerine ilişkin bilgiler, süt ürünleri tüketim sıklığı, süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeylerine yönelik tutum ölçeğinin değerlendirildiği anket uygulanmıştır. Araştırmaya katılan adölesanların %58'i kız, %42'si erkektir. %89'unun gelişim durumu normal olup %15-85 persentilde yer almaktadır. Gelişim durumu ile süt ve süt ürünleri tüketimi, tüketim sıklığı ve bilgi düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı (p>0.05) bir ilişki saptanmamıştır. Gelişim durumu normal olan grupta, yarım yağlı veya light süt içenlerin oranı (%39.3), kısa-zayıf olan gruptan (%72.7) anlamlı bir şekilde (p<0.05) daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Adölesan bireylerin eğitim seviyesi ve ailelerin gelir düzeyi ile süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeyi arasındaki anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Adölesanların %71'i sabah kahvaltı yapmakta ve %75'i sütü severek tüketmektedir. %60'ı steril (UHT) süt tüketmekte, %86'sı peynir ve yoğurt tüketmeyi, %93'ü ayran tüketmeyi sevmektedir. Süt ve süt ürünleri içerisinde en az tereyağı ve kaymak tüketildiği tespit edilmiştir. Adölesanların süt ve süt ürünleri bilgi düzeyi, ölçeğin puanına göre hesaplandığında iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Adölesan bireylerin büyük çoğunluğunun süt ve süt ürünlerini sevmesine rağmen süt tüketme sıklığının yeterli düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle süt ve süt ürünleri tüketiminin artmasına yönelik faaliyetlerin geliştirilmesi, reklam ve propaganda çalışmalarının artması sağlanmalı ve eğitim hayatının en başından itibaren müfredata beslenme dersi eklenmeli, beslenme uzmanlarının belirli aralıklarla beslenme eğitimi vermesi sağlanmalı ve aileler bu konuda bilinçlendirilmedir. Yapılan bu çalışmanın farklı gruplarda yer alan bireylerin süt ve süt ürünleri bilgi düzeyleri ve tüketim durumlarının belirlenmesine yönelik ileride yapılması planlanan başka çalışmalara katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.. Bu çalışma Gaziantep ilinde Ocak- Ağustos 2024 tarihleri arasında 10-19 yaş grubu 100 adölesan bireyin süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmış tamamlayıcı kesitsel bir çalışmadır. Katılımcılara genel bilgiler, süt ve süt ürünlerine ilişkin bilgiler, süt ürünleri tüketim sıklığı, süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeylerine yönelik tutum ölçeğinin değerlendirildiği anket uygulanmıştır. Araştırmaya katılan adölesanların %58'i kız, %42'si erkektir. %89'unun gelişim durumu normal olup %15-85 persentilde yer almaktadır. Gelişim durumu ile süt ve süt ürünleri tüketimi, tüketim sıklığı ve bilgi düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı (p>0.05) bir ilişki saptanmamıştır. Gelişim durumu normal olan grupta, yarım yağlı veya light süt içenlerin oranı (%39.3), kısa-zayıf olan gruptan (%72.7) anlamlı bir şekilde (p<0.05) daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Adölesan bireylerin eğitim seviyesi ve ailelerin gelir düzeyi ile süt ve süt ürünleri tüketimi ve bilgi düzeyi arasındaki anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Adölesanların %71'i sabah kahvaltı yapmakta ve %75'i sütü severek tüketmektedir. %60'ı steril (UHT) süt tüketmekte, %86'sı peynir ve yoğurt tüketmeyi, %93'ü ayran tüketmeyi sevmektedir. Süt ve süt ürünleri içerisinde en az tereyağı ve kaymak tüketildiği tespit edilmiştir. Adölesanların süt ve süt ürünleri bilgi düzeyi, ölçeğin puanına göre hesaplandığında iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Adölesan bireylerin büyük çoğunluğunun süt ve süt ürünlerini sevmesine rağmen süt tüketme sıklığının yeterli düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle süt ve süt ürünleri tüketiminin artmasına yönelik faaliyetlerin geliştirilmesi, reklam ve propaganda çalışmalarının artması sağlanmalı ve eğitim hayatının en başından itibaren müfredata beslenme dersi eklenmeli, beslenme uzmanlarının belirli aralıklarla beslenme eğitimi vermesi sağlanmalı ve aileler bu konuda bilinçlendirilmedir. Yapılan bu çalışmanın farklı gruplarda yer alan bireylerin süt ve süt ürünleri bilgi düzeyleri ve tüketim durumlarının belirlenmesine yönelik ileride yapılması planlanan başka çalışmalara katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.