Xanthoparmelia Somloensis (Gyelnik) Hale Likeninin Liyofilize Etanol Ekstraktının Domates Bitkisi Üzerindeki Allelopatik Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Doğadaki tüm organizmalar birbirleriyle etkileşim ve rekabet halindedir. Algler, likenler, kültür bitkileri ve yabani otlar gibi çeşitli organizma gruplarının allelopatik etkileşime sahip oldukları ve likenlerin birçok güçlü sekonder metabolite sahip olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, Xanthoparmelia somloensis (Gyelnik) Hale liken (XS) liyofilize etanolik ekstraktının domates (Lycopersicum esculentum L.) çimlenmesi ve erken gelişme aşaması üzerindeki allelopatik etkilerinin belirlenmesidir. 50 ppm (XS-50), 100 ppm (XS-100), 200 ppm (XS-200) ve 400 ppm (XS-400) konsantrasyonlarında XS likeninin elde edilen liyofilize etanolik ekstreleri domates tohumlarına ve fidelerine uygulandı. Ekstraktların neden olduğu etkileri belirlemek için, çimlenme oranı ve fide büyüme parametreleri (canlılık indeksi, uzunluk, taze ağırlık, bağıl su içeriği ve pigment içeriği) analiz edildi. Elde edilen verilere göre liken ekstraktı konsantrasyonundaki artışa bağlı olarak çimlenme hızı ve vigor indeks değerlerinde önemli düşüşler tespit edildi. Benzer etkiler kök ve sürgün uzunluğu ve pigment içeriklerinde de gözlendi. Ancak en düşük uygulamanın (XS-50) sonuçları kök uzunluğu ve karotenoid içeriği dışında kontrole benzerlik gösterdi. Bu çalışmadan elde edilen veriler, Xanthoparmelia somloensis'in allelopatik etkilere neden olduğu ve tarımsal amaçlı kullanım potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir.