A Glimpse Into Turkish Language and Literature Textbooks in the Context of Generation Z

Abstract

Dünyada yaygın olarak görülen ekonomik ve sosyal yeniliklerle oluşmuş zaman aralıklarına kuşak denir. Diğer bir söylemle kuşak kavramı, yaklaşık olarak yakın zamanlarda doğmuş olup benzer durumlarla karşı karşıya kalan, benzer mesuliyetler almış oldukları için ortak algı, fikir ve davranışlara sahip kişiler topluluğu olarak isimlendirilmiştir. Her dönemde insanların sahip olduğu ortak özellikler, durumlar, olaylar vardır. Bu ortak yaşantı, durum ve olaylara göre kuşaklar sınıflandırmaya tabii tutulmuştur. Kuşak gruplandırılmasının yapılması birçok açıdan araştırmacının bilimsel çalışmalarda işini kolaylaştırmaktadır. Bu sebeple eğitim-öğretimde bireylerin içerisinde bulunduğu kuşağı bilmek, eğitimcileri bir adım daha başarıya yaklaştırmaktadır. Genellikle 21.yüzyılda kuşak gruplandırılması; Gelenekselciler, Bebek Patlaması, X, Y, Z kuşağı olarak yapılmaktadır. Bu çalışmada özellikle; Z kuşağının beklentileri sorgulanmış ve bu doğrultuda Türk Dili ve Edebiyatı ortaöğretim ders kitaplarındaki metinlerin Z kuşağına uygunlukları ortaya konulmuştur. Çalışmada betimsel araştırma yöntemi ile doküman analizi kullanılmıştır. Öncelikle yerli ve yabancı literatürde yer alan basılı ve dijital kaynaklar genel tarama modeli uygulanarak analiz edilmiştir. Elde edilen bilgiler sonucunda Z kuşağına uygunluk kriterlerinden oluşan madde havuzu oluşturulmuştur. Hazırlanan 40 maddelik taslak form, alan uzmanlarının görüş ve önerilerine sunulmuştur. Uzman görüşlerinden alınan dönütler doğrultusunda 30 maddenin uygun olduğu tespit edilmiştir. Düzenlenen forma pilot uygulama yapmak amacıyla 2 uzman tarafından 15 metin kod güvenirliliği yöntemiyle incelenmiştir. Kod güvenirliliği (% 82) olarak belirlenmiştir. Güvenirliliği ortaya konulan maddeler bütün metinlere uygulanmıştır. Ortaöğretim düzeyindeki 9., 10., 11. ve 12. sınıflara yönelik Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında bulunan toplam 153 metnin Z kuşağına uygunluk durumları sayısal verilerle tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Anahtar sözcükler: z kuşağı, ders kitapları, Türk dili ve edebiyatı, interaktif öğretim, modern öğretim materyalleri

The term 'generation' refers to time intervals formed by economic and social innovations prevalent worldwide. In other words, the concept of a generation is identified as a group of individuals who were born approximately in the same period and faced similar situations, thus sharing common perceptions, ideas, and behaviors due to the similar responsibilities they have undertaken. Each period has its own shared characteristics, situations, and events, based on which generations are classified. Categorizing generations makes it easier for researchers in various aspects of scientific studies. Therefore, knowing the generation individuals belong to in education helps educators approach success more effectively. Generally, in the 21st century, generation categorization is made as Traditionalists, Baby Boomers, Generation X, Y, and Z. In this study, specifically, the expectations of Generation Z are questioned, and accordingly, the suitability of texts in Turkish Language and Literature high school textbooks for Generation Z is examined. Descriptive research method and document analysis were used in the study. Initially, printed and digital resources in both domestic and foreign literature were analyzed through a general scanning model. Based on the obtained information, a pool of items consisting of suitability criteria for Generation Z was created. A draft form of 40 items was prepared and presented to field experts for their opinions and suggestions. As a result of expert feedback, it was determined that 30 items were suitable. For the purpose of pilot testing, the form was examined by 2 experts using the code reliability method on 15 texts. The code reliability was determined as 82%. The established items of reliability were applied to all texts. The suitability of a total of 153 texts in Turkish Language and Literature textbooks for 9th, 10th, 11th, and 12th grades at the secondary education level for Generation Z was presented in tables with numerical data and interpreted. Keywords: generation z, textbooks, turkish language and literature, interactive teaching, modern teaching materials