Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama

Abstract

Turizm sektörü, Türkiye ekonomisi için azımsanamayacak öneme sahip bir gelir kaynağıdır. Turizm sektöründeki olumlu ve olumsuz gelişmeler ekonomiye döviz giriş çıkışı, istihdam, enflasyon, ödemeler bilançosu gibi birçok gösterge üzerinde etkili olmaktadır. Bu nedenle Türkiye’de turizm gelirlerinin cari işlemler dengesi ve ekonomik büyüme üzerindeki etkilerini ele alan çeşitli çalışmalar mevcuttur. Ancak bu çalışmada önceki çalışmalardan farklı olarak hem daha güncel veriler kullanılmakta hem de değişkenler arasındaki kısa ve uzun vadeli ilişkiler araştırılmaktadır. Sonrasında analiz sonuçlarının daha net bir şekilde değerlendirilebilmesi amacıyla nedensellik analizi yapılmaktadır. Çalışmada öncelikle Türkiye’nin 2005-2021 dönemi, turizm gelirleri, cari işlemler dengesi ve ekonomik büyüme verilerinden yararlanılarak ARDL analizi uygulanmıştır. Ardından değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisinin incelenmesi amacıyla Toda-Yamamoto nedensellik analizi yapılmıştır. Nedensellik analizi sonuçlarına göre değişkenler arasında karşılıklı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada yapılan tüm analizlerden elde edilen sonuçlara göre turizm gelirleri, cari işlemler dengesi ve ekonomik büyümenin belirleyicilerinden biridir. Dolayısıyla Türkiye’nin cari işlemler dengesini iyileştirebilmesi ve ekonomik büyümeyi sağlama hedefine ulaşabilmesi için ülkeye turist çekebilmesi, bu amaçla çeşitli politikalar uygulaması önem arz eden bir husustur.