Determination of Some Yield and Yield Characteristics of Bread Wheat Populations Grown in Vangölü Basin

Abstract

Bu araştırma 2023-2024 yetiştirme sezonunda Bitlis İli Ahlat İlçesi kırsalında gerçekleştirilmiştir. Araştrımada iki ticari çeşit (Enola ve Syrena Odeska), dört yerel çeşit genotipi (Tir, Hevidik, Kirik ve Karakılçık) ve üç yerel çeşit karışımı (Karma-1, Karma-2 ve Karma-3) bitkisel material olarak kullanılmış ve deneme tesadüf bölünmüş parseller desenine göre üç tekerrürlü olarak kuru koşullarda kurulmuştur. Çalışmada kullanılan materyalin, metrekarede başak sayısı, bitki boyu, başak boyu, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, toplam verim, tane verimi, hasat indeksi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve ham protein oranı gibi özellikleri incelenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre incelenen tüm özelliklerde çeşitlerin oluşan gruplar üzerindeki etkisi istatistiki açıdan önemli bulunmuştur (P˂0.05). Çalışmada metrekarede başak sayıları 421.67-523.33 adet (en yüksek Kirik, Enola, Karma-1, Karakılçık ve Tir), bitki boyları 71.43-112.40 cm (en yüksek Karma 1, 2, 3 grupları, Tir, Hevidik ve Karakılçık), başak boyları 6.18-8.16 cm (en yüksek Tir), başakta tane sayıları 26.87-35.90 adet (en yüksek Kirik), başakta tane ağırlıkları 1.26-1.48 g (en yüksek tir), toplam verim 712.24-1110.35 kg/da (en yüksek Tir), tane verimi 193.23-284.48 kg/da (en yüksek Syrena Odeska), bin tane ağırlığı 35.64-49.58 g (en yüksek Tir), ham protein oranı %9.64-%11.21 (en yüksek Enola) ve hektolitre ağırlığı 55.09-69.34 kg/hl (en yüksek Enola, Tir ve Kirik) arasında tespit edilmiştir. Araştırmada ticari çeşitler tane verimi, hasat indeksi, protein oranı ve hektolitre ağırlığı gibi özelliklerde yüksek değerlere sahip olmuşlardır. Yerel çeşit ve karışım materyali de bitki boyu, başak boyu ve toplam verimde yüksek değerlere ulaşmışlardır. Bu yönüyle yerel çeşitlerin saman yönünden daha yüksek performansa sahip oldukları anlaşılmıştır. Diğer taraftan hektolitre ve protein değeri gibi kalite özellikleri açısından tatminkâr sonuçlar veren yerel genotip ve karma materyalin gen kaynağı olarak ileri çalışmalarda kullanılması tavsiye edilmektedir. Anahtar kelimeler: Tane verimi, Vangölü havzası, Verim özellikleri, Yerel çeşitler

This research was carried out in the rural area of Ahlat District of Bitlis Province in the 2023-2024 growing season. In the research, two commercial varieties (Enola and Syrena Odeska), four local variety genotypes (Tir, Hevidik, Kirik and Karakılçık) and three local variety mixtures (Karma-1, Karma-2 and Karma-3) were used as plant material and the trial was randomly divided. The plots were established under dry conditions in three replications according to the design. According to the results obtained in the research, the effect of the varieties on the formed groups in all examined traits was found statistically significant (P˂0.05). In the study, number of spike per square meter was 421.67-523.33 pieces (the highest was Kirik, Enola, Karma-1, Karakılçık and Tir), plant height was 71.43-112.40 cm (the highest was Karma 1, 2, 3 groups, Tir, Hevidik and Karakılçık), spike length was 6.18-8.16 cm (the highest was Tir), number of grain per spike was 26.87-35.90 pieces (the highest was Kirik), grain weight per spike was 1.26-1.48 g (the highest was Tir),, grain yield was 193.23-284.48 kg/da (the highest was Syrena Odeska), thousand grain weight was 35.64-49.58 g (the highest was Tir), crude protein ratio was 9.64%-11.21% (the highest was Enola) and hectoliter weight was 55.09-69.34 kg/hl (the highest Enola, Tir and Kirik) were determined. In the study, commercial varieties had high values in features such as grain yield, harvest index, protein ratio and hectoliter weight. Local variety and mixture material also reached high values in plant height, spike length and total yield. In this respect, it was understood that local varieties had higher performance in terms of straw. On the other hand, it is recommended that local genotype and mixed material, which give satisfactory results in terms of quality features such as hectoliter weight and protein value, be used as a gene source in further studies. Keywords: Grain yield, Local varieties, Van lake basin, Yield characteristics