İş Kazası ve Meslek Hastalıklarına Yönelik Kadercilik Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması

Abstract

İşyerlerinde çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı tutumlarını ve bu olayların kaçınılmaz veya kontrol dışı olarak algılanıp algılanmadığının belirlenmesi önem arz etmektedir. İş kazaları ve meslek hastalıklarına yönelik kadercilik algısının doğru yorumlanmaması daha fazla iş kazası ve meslek hastalığı görülmesine neden olabilmektedir. İş kazaları ve meslek hastalıkları bağlamında kadercilik algısının belirlenmesi için ölçeklerin kullanımı, bu konuların nicel olarak değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Bu yaklaşım, kadercilik algısının objektif bir biçimde ölçülmesini ve analiz edilmesini mümkün kılmakta olup, böylece ilgili fenomenlerin daha derinlemesine incelenmesine zemin hazırlamaktadır. Bu çalışma iş kazası ve meslek hastalıklarına yönelik kadercilik düzeyini belirlemek amacıyla yapılmış bir ölçek geliştirme çalışmasıdır. Metodolojik türde yapılan bu çalışma, Ekim 2021-Haziran 2023 tarihleri arasında yürütülmüştür. Literatürden yararlanarak hazırlanan ölçek maddeleri için uzman görüşü alınarak şekillendirilmiş, ön uygulaması yapılmış ve pilot uygulaması 75 kişiyle, Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi 242 kişiyle yapılmış, geçerlilik ve güvenilirlik analizleri ile değerlendirilmiştir. Geliştirilen iş kazası ve meslek hastalıklarına yönelik kadercilik ölçeği için açımlayıcı faktör analizinde ölçek maddelerinin 4 faktör altında toplandığı ve açıklayıcılık katsayısının %53.68 olduğu görülmüştür. Ölçeğe yönelik açımlayıcı faktör analizinin uygulanabilirliğinin ölçümü için KMO değeri 0.854; Bartlett’s Küresellik Testi değeri ise χ2=1996.527; df=153, p