Tür Kuramı Bağlamında Yeraltı Edebiyatına Bir Bakış

Abstract

Edebi türler; belirli sabit formların,içeriklerin ve üslupların donuk bir biçimde yeraldığı statik kalıplar değillerdir. Neredeyse heryeni metinle farklılaşır, değişir ve gelişirler.Hatta bir türdeki herhangi bir metin, nadirentürün karakteristik özelliklerinin tümünesahiptir. Bu durum Yeraltı edebiyatı için degeçerlidir. Nitekim içinde yaşadığımız çağınbaşat edebiyat eğilimlerinden / akımlarından /türlerinden biri haline gelen Yeraltı edebiyatınınkökleri insanlığın ilk edebi üretimlerinedayanmaktadır. Mitolojik, dini ve gelenekselanlatılarda arkaik örneklerine rastladığımızYeraltı edebiyatı; süreç içerisinde pikaresk,gotik, kara edebiyat, marjinal edebiyat, kanondışı edebiyat, anarşist edebiyat, transgresifedebiyat gibi adlarla nitelenir. Hemen hepsibirbiriyle ilintili olan bu türler, birtakım içerik vebiçim farklılıkları taşımakla birlikte kanonikedebiyata karşı muhalif bir anlatı formu olman o k t a sı n d a b irl e şir. Gü n ümü z d e is epostmodern, küresel, polisiye, distopya, politik,psikolojik, siberpunk ve erotik edebiyat gibitürlerle/eğilimlerle ilişkilenerek yeni bir boyutkazanır. Tüm bunlar Yeraltı edebiyatıbağlamında sürdürülen tartışmaları daha dagirift bir hale getirir. İşte bu makalede, Yeraltıedebiyatının bir tür olarak ortaya çıkışı, tarihîgelişim süreci ve günümüzdeki panoraması türkuramı bağlamında tartışılacaktır