Determination of the Morphological Characters of Lake Van Region Honey Bee Genotypes (Apis mellifera L. ) and Comparation Their Performance With Caucasian Race (A. m. caucasica G.) in Van Ecological Conditions

Abstract

Van Gölü Havzası bal arısı (Apis mellifera L.) genotiplerinin morfolojiközelliklerini belirlemeyi ve Van koşullarında yerel arıların Kafkas arısı (A .m.caucasica) ile performanslarını karşılaştırmayı amaçlayan araştırmanın ilkaşamasında morfolojik özelliklerin belirlenmesi için Van, Bitlis, Muş ve Hakkariillerine bağlı 18 köyden işçi arı örnekleri toplanmıştır. YYÜ Ziraat FakültesiZootekni Bölümü'nde yapılan ölçümlerle her bir arı için belirlenen 32 özelliğinbirlikte değişimleri ve aralarındaki olası korelasyonlar nedeniyle tüm özelliklerindikkate alınmasıyla verilere uygulanan çok değişkenli istatistik analiz yöntemi(MANOVA) sonucunda köyler arası farkın önemli oldukları ortaya çıkmıştır(P<0.01).Araştırma konusu 32 özellikten analize dahil edilen 20 adetiyle hesaplanandiskriminat fonksiyonlarına göre toplam 1215 işçi arı örneğinin %56.3 oranla gerçekgruplarına dağıldığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca köylerin koordinat sistemindekidağılımlarını incelemek amacıyla oluşturulan bölge haritasında Bitlis li Mutki lçesiKovanlı Köyü ile Kafkas populasyonlarının en geniş alanlara sahip populasyonlarolduğu belirlenmiştir.Araştırmanın ikinci aşaması için Kovanlı Köyü ve Kafkas arılarındanüretilerek doğal ortamlarında çiftleştirilen ana arılar ile oluşturulan kolonilerin 2003-2004 yılları süresince arılı çerçeve sayıları, yavrulu alan, uçuş etkinlikleri, hırçınlıkeğilimleri ve bal verimleri incelenmiştir. Arılı çerçeve sayıları, uçuş etkinliği ve balverimi bakımından gruplar arasında gözlenen farklılıklar önemsiz iken yerel arılarındaha hırçın olduğu ve daha fazla yavrulu alan ürettiği belirlenen araştırmada sözkonusu iki özellik bakımından grup ortalamaları arasındaki farklar istatistik olarakönemli bulunmuştur (P<0.01).Ülke genelinde kullanımı yoğun olan Kafkas arısına yakın değerlergösteren ve gelecekteki ıslah programlarında yer alabilecek olan yerel arılarınkontrollü yetiştiriciliğinde olumlu sonuçlar alınabileceği düşünülmektedir.Anahtar kelimeler: Bal arısı (Apis mellifera L.), Kafkas arısı (A.m.caucasica G.), Koloni performansı, Morfolojik özellikler, Yerel ekotipler.To determine morphologic characters of lake-Van Region honey bee and tocompare their performance with Caucasian race reared in the same area, worker beesamples in 18 villages in Bitlis, Van, Muş and Hakkari country were collected 32character of for each bee were studied in Department of Animal Science Faculty ofAgriculture in YYU. The data were analyzed by multivariate analysis of variation(MANOVA). According to result, differences between the villages were significant(P<0.01).Discriminate was calculated with 20 of 32 characters of 1215 worker bee. Itwas observed that 56.3% worker bee in their on group by calculations discriminatefunction for 20 of 32 character of total 1215 worker bee. Kovanlı village Mutkidistrict of Bitlis country to Caucasican populations in which region map wereformed to investigated distribution of villages in coordinate system were more widearea their populations.In the second step of this study, number of frames covered with bees, broodarea, flight activity, aggressive behaviour and honey yield of Caucasian race honeybee bred naturally and kept in Kovanlı Village in between 2003-2004. In terms ofnumber of frames covered with bees, flight activity and honey yield of the groupdifferences were not significant. However domestic honey bee were more aggressiveand produced more brood area then other group and differences between the groupsmean were significant for the characters mentioned above (P<0.01).As a result, because domestic honey bee used intensive through country andhas similar yield to Caucasian race, they can be used to improve breedcharacteristics by under controlled breeding in future.Keywords: Honey bee (Apis mellifera L.), Caucasian race (Apis melliferacaucasica G.), Colony performance, Morphological traits, Domestic ecotype.