Nâbî's date determinitation

Abstract

Nâbî, yaşarken ünü tüm Osmanlı coğrafyasına yayılmış, yaşadığı dönemde şiiri diğer şairler tarafından beğenilmiştir. Devlet ricali tarafından da sevilip takdir gören Nâbi pek çok şairi, eseriyle etkilemiş önemli bir divan şairidir. Osmanlı Devletinin XVII. yüzyılda her alanında yaşadığı çözülmeye sessiz kalmamış, eserinde insanlara hikemi bir tarzda öğütler vermiştir. Her şeyi şiirle söyleyebilmesindeki başarı ile edebiyatın her alanında on adet eser kaleme almıştır. Nâbî Divan'ındaki kimi bölümler ve Hayriyye ile dönemine ayna tutmuştur. Nâbî, Türk edebiyatında en güzel tarih söyleyen usta şairlerden biridir. Divan'ında bulunan yüz elli beş adet tarih manzumesiyle dönemindeki pek çok olaya tarih düşürmüştür ve dönemine tanıklık etmiştir. Tarih düşürme ilk defa İran edebiyatında ortaya çıkmış, kuralları bu edebiyat içinde belirlenmiştir. Tarih düşürme İran edebiyatından Türk edebiyatına geçmiş, Arap edebiyatı şairleri de tarih düşürmeyi Türklerden öğrenmiştir. Türkçe düşürülen tarihlerin sayısı Arap ve Fars diliyle yazılan tarihlere göre oldukça fazladır. Tarih düşürme edebiyatımızda XIII. yüzyıldan itibaren görülmeye başlamıştır. Bu yüzyılda önceleri lafzen tarih düşürülmüş, nazımla tarih düşürme XV. yüzyılla beraber yaygınlaşmıştır. XVII. yüzyılda tarih düşürme gelişerek yükselmiş, XVIII. yüzyılda ise altın dönemini yaşamıştır. XVII. yüzyıl tarih düşürme için bir hazırlık aşamasıdır. Bu dönemin şairi olan Nâbî, şiirdeki kabiliyetini tarih düşürmede de göstermiş ve birbirinden güzel tarih manzumeleri yazmıştır. Tarih manzumelerinin başka bir özelliği ise edebiyatla sosyal hayat arasındaki ilişkiyi açık bir şekilde ortaya koymasıdır.

Nabi, while living in the fame of the entire Ottoman geography, the poem was liked by other poets during his lifetime. Nabi, who was liked and appreciated by the state régime, and is an important divan poet, influenced many poets with his works. He did not remain silent about the dissolution of the Ottoman Empire in every field in the XVIIth century and he gave advice to the people in a way that did not remain silent. He has written ten works in every field of literature with his success in telling everything with poetry. He mirrored kept his period with some parts of the Nabi Divan and Hayriyye. Nabi is one of the master poets who tell the most beautiful history in Turkish literature. He downgraded many events in his time with his hundred and fifty-five pieces of his divan found in his Divan and witnessed the period. The first time in history has been revealed in Iranian literature, its rules were determined in this literature. Date determination had been passed from Persian literature to Turkish iterature. Arabic literature poets also learned from the Turks to date determination. The number of Turkish thinking dates is much higher than the dates written in Arabic and Persian languages. Date deterination began to be seen in our literature from XIII. Century. Date determination was made in this century with the word. The date determination by the poem has been extended together with the XV. century and lived its golden period in the XVIII. century XVII. century is the stage of preparation for date determination. Nabi, the poet of this period, had shown his ability in poetry in determining the date wrote beautiful historical poems from each other. Another feature of historical poems is that it clearly demonstrates the relationship between literature and social life.