Boncuklu Tarla Doğu Alanı Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem Mimarisi ve Köy-mekan Organizasyonu

Abstract

Yukarı Dicle Havzası Neolitik Dönem üzerine olan bilgilerimiz son yıllardagerçekleştirilen arkeolojik kazılar sayesinde giderek artmaktadır. Mardin İliDargeçit İlçesi’ne bağlı olan Ilısu Barajı’na ismini veren Ilısu Köyü sınırlarıiçerisinde bulunan Boncuklu Tarla yerleşimi Yukarı Dicle Havzası ÇanakÇömleksiz Neolitik Dönem mimarisi üzerine önemli bilgiler vermektedir.Boncuklu Tarla Doğu Alanı’nda tespit edilen \"Kamu Binası\" ve etrafındabulunan binalar hem konut ve kamu mimarisi hem de dönemin köy-mekanorganizasyonları hakkında önemli bilgiler vermektedir. Özellikle 4btabakasına ait Kamu Binası ve binanın etrafından bulunan konutlardönemin köy-mekan organizasyonlarının incelemesi için ayrı bir önemtaşımaktadır. Bu binalarda ortaya çıkarılan buluntular, mezarlar ve farklıtipteki duvar teknikleri bahsi geçen dönemin hem Yukarı Dicle hem deGüneydoğu Anadolu Bölgesi açısından zenginliği ön plana çıkarmaktadır.Bu bölgede aynı döneme ait kazıları yapılan yerleşimlerle hem farklılıklarıhem de benzerlikleri olan Boncuklu Tarla'daki Doğu Alan yapıları, BoncukluTarla içinde de farklı bir öneme sahiptir. 3 Kamu Binası ile birlikte bölgedekidiğer anıtsal yapılara oranla farklı bir öneme sahiptir. Her ne kadarBoncuklu Tarla Doğu Alanı kazıları 2017 ve 2019 yılı olmak üzere iki kazısezonu olsa da verdiği bilgiler sayesinde Çanak-Çömleksiz Neolitik Çağ’daçok önemli verilere ulaşılmasına olanak sağlamıştır. Mardin ili ve bölgenintarihi için önemli bilgiler veren Boncuklu Tarla kazıları hem Mardin tarihinigünümüzden 12.000 yıl öncesine kadar geri götürmüş hem de o dönemdebölgede yaşayan halklar için de önemli veriler vermiştir. Ayrıca yerleşimyerinin yaklaşık olarak 2000 yıl boyunca kullanılması bize yerleşim yerininbölge tarihi için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bunedenlerden dolayı Boncuklu Tarla Doğu Alanı mimarisi ve verileriBoncuklu Tarla yerleşiminin Yukarı Dicle Havzası ve Mardin bölgesinin tarihiiçin ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir.