Van İlindeki Eski Bahçe Güllerinin Değişik Çelik Tipleri ile Çoğaltılması

Abstract

Gül, Osmanlı döneminin en önemli çiçeklerinden birisidir. Saray bahçelerinde çok sayıda bahçe gülü yetiştirilmiştir. Eski güllere olan ilgi Sultan II. Mahmud döneminde (1808-1839) batılılaşmayla birlikte azalmaya başladı. Eski güllerin yerini Avrupa’dan getirilen yeni çeşitler almıştır. Bu arada eski bahçe gülleri, Van bölgesi gibi Anadolu’nun bazı yörelerinde, varlıklarını günümüze kadar sürdürebilmiştir. Bu çalışmada kaybolmaya yüz tutan Van bahçelerinde tespit edilen eski bahçe güllerinin değişik çelik tipleriyle çoğaltılabilme durumlarını incelenmiştir. Bu amaçla; değişik dönemlerde alınan yeşil, yarı odun ve odun çelikleri 0(kontrol), 1000, 1500 ve 2000 ppm IBA ile muamele edildikten sonra köklendirme ortamına dikilmiştir. Yeşil ve yarı odun çeliklerde sisleme, odun çeliklerinde ise alttan ısıtma uygulanmıştır. Dikim tarihinden 90 gün sonra çeliklerde köklenme oranı, kök sayısı ve kök uzunlukları belirlenmiştir. Çalışmada yeşil ve yarı odun çeliklerinin hiçbirinde köklenme ve kallus oluşumu gözlenmemiştir. Odun çeliklerinde ise en yüksek köklenme oranı (%53.3) 2000 ppm IBA uygulanan R. chinensis var. minima çeliklerinden elde edilmiştir. R. x damascena var. semperflorens türüne ait odun çeliklerinde ise yine 2000 ppm uygulaması ile köklenme oranı %42’ye ulaşmıştır. Diğer taraftan R. x damascena, R. laxa var. harputensis, R. alba semiplena ve R. hemispharica türlerinde ise hormon uygulamasına rağmen oldukça düşük oranda köklenme elde edilmiştir.