Tuz Stresi ve Geri Kazanım Sürecinde Biberin (Capsicum Annuum L.) Bitki Gelişimi ve İyon Alımındaki Değişimler

Abstract

Çalışmada; tuz stresi altında (geçici stres dönemi) ve geri kazanım sürecinde(geçici stres sonrası süreç) çarliston ve acı çiçek biber bitkisindeki metabolik olayların nasıl etkilendiğini açıklığa kavuşturmak ve hangi uyum mekanizmaları geliştirdiğini anlamak amaçlanmıştır. Pomza ortamında çimlendirilen 2 gerçek yapraklı fideler, su kültürüne alınmış, 4-5 yapraklı dönemde fidelere tuz uygulamalarına başlanmıştır. Tuz uygulanmadan önce (0. gün) bitki örnekleri alınarak, tuz uygulanacak fideler için besin çözeltisine 50 mM NaCl eklenmiştir. Tuz uygulamasının 10. ve 20. gününde örnek alma işlemi yapılmıştır. Daha sonra tuz uygulaması kesilip, bitkiler tuz eklenmeden Hogland besin çözeltisinde yetiştirilmeye devam edilerek bitkiler geri kazanım dönemine (geçici tuz stresi sonrası tuz uygulanmayan süreç) alınmıştır. Bu süreçte ise örnek alma işlemi 10. ve 20. günde olmak üzere iki kez yapılmıştır. Bitkilerin, temel bazı büyüme parametreleri yaprak sayısı, yaprak ağırlığı, kök ağırlığı, gövde ağırlığı, bitki boyu, ilk çiçeklenme ile yaprak kısımlarında, Na, K, Ca, Cl içerikleri belirlenmiştir. Yapılan fiziksel ölçüm ve analizler sonucunda, her iki biber çeşidinde de tuz stresinin bitki gelişim parametreleri üzerine olumsuz etkisinin olduğu görülmüştür. Çarliston biber çeşidinin bitki gelişimlerini geri kazanım sürecinin 20. gününde stres metabolizmasından kurtulup normal gelişim metabolizmasına geçebilmiştir. Acı çiçek biber çeşidi ise metabolik aktiviteyi kontrol altında tutabilmek için bitki büyümesini sınırlandırarak bitkiyi kontrol edebilecek seviyede tutmuştur. Tuzluluğun bitkilerin erken çiçeklenmesi üzerine etkisine bakıldığında, yapılan gözlemlerde çarliston biber çeşidinde ilk çiçeklenmenin tuz uygulamasının 23. gününde olduğu görülmüştür. Yapılan biyokimyasal analizler sonucunda da bitkiler üzerindeki tuz stresinin olumsuz etkisinin geri kazanım sürecinin 20. gününde azaldığı belirlenmiştir.