Kızıl Şahinde (Buteo Rufinus) Humerus ve Antebrachium Kemiklerinin Bilgisayarlı Tomografi (Bt) ile Üç Boyutlu Olarak İncelenmesi

Abstract

Kızıl şahin (Buteo Rufinus) Falconiformes takımında yer alan ve Accipitridae familyasının bir üyesi olarak bulunan orta boylu geniş kanatlara sahip bir yırtıcı kuştur. Kızıl şahin yabani bir kanatlı türü olup kanat teleklerindeki siyah renkli tüyleri ve kızıl rengiyle kolayca tanınmaktadır. Kanatlılarda ön veya torakal extremite kanat halinde gelişmiştir. Kanat (Ossa membri thoracicci) ise sırasıyla scapula, clavicula, os coracoides, humerus, antebrachium (ulna ve radius), carpus, metecarpus ve digiti’den meydana gelmektedir. Radyografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans gibi teknikler, anatomik yapıların ve organların en iyi görünümünü sağlamaları, invaziv olmamaları ve hassas teşhislere imkan vermeleri nedeniyle nesli tükenmekte olan türlerin ve yaban hayatında biyolojik verilerin değerlendirilmesine önemli derecede katkı sağlamaktadır. Bu çalışma ile önemli bir yırtıcı kuş olan Kızıl şahinin humerus ve antebrachium kemiklerinin multi dedektörlü bilgisayarlı tomografi ile 3D modellerini oluşturmak, ayrıca elde edilen modeller aracılığı ile belirtilen kemiklerin morfolojik ve morfometrik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Materiyal olarak 3 adet dişi ve 3 adet erkek olmak üzere toplam 6 adet ölmüş erişkin Kızıl şahin’e ait humerus ve antebrachium kemikleri kullanıldı. Morfolojik olarak sonuçlar incelendiğinde, bilgisayarlı tomografi ile elde edilen 3 boyutlu görüntülerin anatomik yapıları net bir şekilde ortaya koyduğu sonucuna varılmıştr. Morfometrik sonuçlar incelendiğinde Kızıl şahinlerde ortalama humerus uzunluğu, ortlama ulna uzunluğu ve ortalama radius uzunluğu cinsiyet ayrımı yapmaksızın sol ve sağ extremite için mm şeklinde belirtilmiştir. Ayrıca humerus, ulna ve radius kemiklerinin morfometrik ölçümleri sağ ve sol kanat arasında istatistiksel olarak karşılaştırılmış ve bazı değerler arasında p<0.05 değeri ile anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna varılmıştır.