Determination of Adaptation of Some Grape Cultivars in Van Ecological Condition and Using Rapd Markers of Some Local Grape Genotypes Belong To Van Region

Abstract

Van ili ve çevresinde unutulmaya yüz tutmuş bağcılık kültürünün yeniden canlandırılması amacıyla yürütülmüş olan bu çalışma, iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada standart 6 sofralık üzüm çeşidinin (Sultani Çekirdeksiz, Hamburg Misketi, Cardinal, Royal, Hatun Parmağı, Yalova İncisi) Van ekolojik koşullarına adaptasyon kabiliyetleri üç yıl süreyle takip edilmiştir. Cardinal, Hamburg Misketi, Sultani Çekirdeksiz ve Yalova İncisi üzüm çeşitleri, bölgede yetiştiricilik için tavsiye edilmiştir. Royal çeşidi hakkında karara varabilmek için olgunlaşma sürecinin bir süre daha takip edilmesi gerektiği düşünülürken; Hatun Parmağı çeşidi ise çok iyi gelişme göstermesine rağmen, olgunlaşma problemi nedeniyle bölgeye önerilmemiştir. Ele alınan çeşitlere ait fenolojik gözlemlere dayanılarak yapılan hesaplamalar neticesi, Van İli için EST değerlerinin 1112.6 gd ile 1440.3 gd aralığında değiştiği belirlenmiştir.Araştırmanın ikinci aşamasında, Van İli ile Erciş ve Gevaş ilçelerinden toplanmış, 21 mahalli genotipe ait birtakım özellikler incelenmiş, bu genotiplerden bazıları ile adaptasyon aşamasında denenmiş olan 6 standart çeşit, moleküler markör (belirteç) tekniklerinden, RAPD yöntemiyle taranarak, örnekler arasındaki farklılıkların ve akrabalık derecelerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Ayrıca 420A anacı da, moleküler çalışmalara şahit olarak dahil edilmiştir. Çalışma sonucunda, standart çeşitlere ait örneklerle, Erciş ve Gevaş genotiplerinin genelde farklı gruplar içerisinde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, Gevaş ve Erciş genotipleri içerisinde gözlenen genetik çeşitlilik, standart çeşitlerden daha yüksek bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Üzüm, Çeşit, Anaç, Genotip, RAPD, Belirteç, Varyasyon

The present study which was carried out to revive the forgotten viticulture in Van province accomplished in two stages. First, the adaptation capacities of 6 fresh table cultivars (Sultani Çekirdeksiz, Hamburg Misketi, Cardinal, Royal, Hatun Parmağı, and Yalova İncisi) were recorded for three years. Cardinal, Hamburg Misketi, Sultani Çekirdeksiz, and Yalova İncisi were recommended for the production in the region. To get a decision on Royal, its maturation period should be tracked in some more time. Although Hatun Parmağı had fine growth, it was not recommended for the region because of its maturation problem. As the result of calculations based on the phonological observations of the mentioned cultivars, EHS (Effective Heat Summation) values for Van Province ranged from 1112.6 degree-day to 1440.3 degree-day.In the second part of the study, some of the 21 local genotypes collected from central, Erciş and Gevaş towns of Van province, six standard cultivars, and 3 American grape rootstocks were investigated molecularly beside some other traits. Some of the mentioned grape genotypes were analyzed by RAPD method and similarity and relations among them were determined. At the end of the study, standard cultivars, Erciş, and Gevaş genotypes were generally discriminated in different groups. Moreover, based on the genetic variation among the genotypes, the variation in Gevaş and Erciş genotypes were higher than that of standard cultivars.Key Words: Grape, Cultivar, Rootstock, Genotype, RAPD, Marker, Variation