Van İlinde Satılmakta Olan Yaş ve Kuru Üzümler İle Salamura Asma Yapraklarında Pestisit Kalıntı Miktarlarının Belirlenmesi

Abstract

Pestisitler, insan ve çevre sağlığına olan zararları birçok bilimsel çalışma ile ortaya konulmuş olmasına rağmen, tüm dünyada ve ülkemizde, gün geçtikçe daha fazla yaygınlaşmakta olan bitki koruma ürünleridir. Bitki koruma ürünlerinin prosedüre uygun olmayan miktar ve zamanlarda kullanımı ekolojik dengede ve tarım ürünlerimizde pek çok sıkıntıya yol açmaktadır. Beslenmeden, tekstil ürünlerine kadar birçok alanda insan yaşamının vazgeçilmezi olan bitkisel ürünler aynı zamanda iç ve dış ticarette de büyük önem taşımaktadır. Ancak yetiştirme ya da depolama aşamalarında kullanılan pestisit miktarlarının kabul edilebilir aralığın üstünde olduğunun belirlendiği durumlarda, ihracata yönelik üretilmiş ürünler kabul görmeyerek, sınırdan geri dönmesine neden olabilmektedir. Bu çalışma ile Van yöresinde satılıyor olmakla beraber, temelde ülkemizin üzüm üreticisi olarak kabul edilen, Manisa, Kilis, Adıyaman- Besni, Siirt, Tokat, Balıkesir, Adana, Mersin gibi farklı yörelerinden gelmiş olan hatta sınır ticareti yaptığımız, ülkelerden ithal ettiğimiz yaş ve kuru üzümler ile salamura asma yapraklarına ait örneklerde bulunan pestisit kalıntı miktarlarının, ürünün tüketiciye ulaştığı dönemlerde belirlenmesi amaçlanmış ve mevcut durum ortaya konulmaya çalışılmıştır. Pestisit analizlerinde, uluslararası geçerliliği bulunan AOAC 2007.01 metodu kullanılmış ve her bir örnek için 250 farklı pestisitin taraması gerçekleştirilmiştir. Sofralık üzümlerde ele alınmış olan 16 örneğin tamamında, 30 farklı pestisite ait kalıntı tespit edilmiş, hatta yasak olmasına rağmen kullanılmış pestisitlerin bulunduğu görülmüştür. Kurutulmuş üzümlerde ise 10 farklı pestisit belirlenmiş, fakat bu konuda ulusal ya da uluslararası bir standart aralık değerine ulaşılamadığından, sonuçlar zarar eşik değerleri bağlamında mukayeseli olarak değerlendirilememiştir. Salamura asma yapraklarında, şahsi tüketim için yapılmış olan salamuraların yanı sıra, ticari olarak markalı ya da markasız satışı yapılan salamura yapraklarında da bir dizi analiz ve gözlemler yapılmış, sonuç olarak ticari bir marka olarak marketlerde satışı yapılmakta olan bir örnek dışında, pestisit kalıntısına rastlanmamıştır