Examination of the Location Selection According To the Suitable Criteria for the Earthquake Park on the Scale of Van City

Abstract

Dünya nüfusunun yarısından fazlasının kentlerde yaşadığı günümüzde, bu nüfusun çoğunun çeşitli doğal afet riskleri altında olduğu bilinmektedir. Doğal afetler ise insanoğlunun en çaresiz kaldığı doğal etkilerdir. Bu nedenle doğa ile karşılıklı uyum içinde yaşama düşüncesinin esas olması gerekliliğinin bilincine varılması, doğal etkiler karşısında en korunaklı pozisyonda bulunmayı olanaklı kılacak bir faktördür. Afetler sonrasında insanların yaşamsal ihtiyaçlarını gidermek hayati öneme sahiptir. Kentlerdeki açık yeşil alanların olağan hallerde kentin rekreasyonel ihtiyaçlarını karşılamasının yanı sıra, afetler durumunda kişilerin yaşamsal gereksinimlerinin karşılanmasında önemli rolleri olabilmektedir. Bu doğrultuda deprem parklarının afet durumunda ikincil tehdit oluşturmaması için yer seçimleri büyük önem arz etmektedir. Yapılan çalışmada kavramsal çerçeve ile birlikte afet yönetiminde dünya genelinde yapılan çalışmalar ve bu amaca yönelik oluşturulan deprem parkları incelenmiştir. Deprem parklarının yer seçiminde aranması gereken kriterler irdelenmiş ve altı öncelikli kriter belirlenmiştir. Bu kriterler ÇKKV metodolojisinden AHP yöntemiyle değerlendirilerek önem dereceleri belirlenmiştir. Van kentinin İpekyolu, Tuşba ve Edremit ilçelerinde bulunan deprem parkı olabilecek alanlar içerisinden en uygun koşulları bünyesinde barındıran altı alan belirlenmiştir. Bu alanlar, aranan kriterler konusundaki güçlerine göre puanlanarak ÇKKV metodolojisinden TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmiş ve Van kentinde deprem parkı kurulumu için en ideal alternatif ortaya konulmuştur. Çalışmada deprem parklarının alan seçimi için kullanılan metodun, deprem odaklı kent planlamasına yönelik yapılacak bundan sonraki çalışmalarda ilgili paydaşlara önemli ölçüde yarar sağlayabileceği düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: Deprem, Deprem parkı, Kentsel açık yeşil alan, Van kenti.Today, more than half of the world's population lives in cities, it is known that most of this population is under various natural disaster risks. Natural disasters, on the other hand, are the natural effects that human beings are most helpless with. For this reason, being aware of the necessity of living in harmony with nature is a factor that will make it possible to be in the most sheltered position against natural effects. It is of vital importance to meet the vital needs of people after disasters. In addition to meeting the recreational needs of the city in ordinary situations, open green spaces in cities can play an important role in meeting the vital needs of people in case of disasters. In this direction, site selection is of great importance so that earthquake parks do not pose a secondary threat in case of disaster. In the study, together with the conceptual framework, the studies carried out in disaster management throughout the world and the earthquake parks created for this purpose were examined. The criteria to be sought in the site selection of earthquake parks were examined and six priority criteria were determined. These criteria were evaluated with the AHP method from the MCDM methodology and their importance levels were determined. Among the areas that can be earthquake parks in the İpekyolu, Tusba and Edremit districts of the city of Van, six areas with the most suitable conditions were determined. These areas were scored according to their strength in terms of the criteria sought and evaluated with the TOPSIS method from the MCDM methodology, and the most ideal alternative for the establishment of an earthquake park in the city of Van was presented. It is thought that the method used for site selection of earthquake parks in the study can provide significant benefits to relevant stakeholders in future studies on earthquake-oriented urban planning. Keywords: Earthquake, Earthquake park, Urban open green space, Van city.