Ahmed-î Hanî'nin Mem u Zin'inde hikâye unsurları Components in Mam and Zeen story of Ahmedi Khani

Abstract

Ahmed-i Hanî'nin Mem u Zin'inde ele alınan hikâye unsurları, Kürt edebiyatının yeni konularından biridir. Bu konu ta Arsto döneminde (Lirik ve Numayiş) epik edebiyattan genel olarak ayırt edilmiştir. Biz bu araştırmada önce hikâye unsurlarını ele almaya çalıştık. Daha sonra hikâye çeşitlerine genel olarak değindik. Yazarın, halk hikâyelerini kısaltılma veya uzatma hakkı vardır. Tarihsel hikâyelerde yazar, olaylara ve bunların nasıl gerçekleştiğine bağlı olarak bu hakka sahiptir. Vicdani ve destansı hikâyelerde yazar sadece hayal gücüne ve etrafını saran imgelere göre, hikâyelerini ve onların karakterlerini devam ettirir. Bu tür, Mem ve Zin hikâyesinde de görülmektedir. Bu çalışmada, açıklama-açıklama stili üzerine bir araştırma yapılmıştır. Araştırmada, Mem ve Zin öyküsünde, öykünün 10 bileşeni teorik olarak gösterilmiş ve bireysel olarak uygulanmıştır. Anahtar Kelimeler : Öykü, Şiir ve Öykü, Mem ve Zin, Hani ve Öykü Bileşenleri.Components in Mam and Zeen story of Ahmedi Khani is one of the new subjects in Kurdish literature. In this research; the epic literature has been generally introduced and defined, the literature through Arsto period has been distinguished among (Lirek and Nimaish). then, the types of the story have been separated. Gali story has the right to be shortened and lengthen. In historical stories, the writer has the right to depend on incidents and how they took place. While in conscientious and epic stories, the author just depends on the imagination and the surrounded images, the progress of the stories and characters. These types are shown in Mam and Zeen story. A research on clarification-description style was conducted. In this research, 10 Components of stories have been theoretically shown and has been practiced individually in Mam and Zeen story. Keywords : Story, Poetry & Story, Mam & Zeen, Khani and Components of Story. Babetê regezên çîrokê di Mem û Zîna Ehmedê Xanî da êk ji wan babetên nû ye di nav edebyata kurdî da, di vê vekolînê da bi rengekê giştî me daye niyasîn. Eva di nav janirên edebî da her ji serdemê Eristoyî ji herdû corên dî yên edebîyatê (lîrîk, nimayş)î dihête cudakrin; kirye. Paşan corên çîrokê me bi rengekê giştî dîyarkirye, çîroka gelî jî eva nivêserî mafê kurtî û dirêjîyê heye, di çîrokên mêjûyda nivêser piştbestinê li ser rûdanan û çewanîya vegêrana wan diket, belê di çîrokên wijdanî û dastanî da çîroknivês pitir piştbestinê li ser aşop û wênê derdûra xwe diket, herdîsan di çîroka civakîda piştbestin li ser pêşkevtina rûdan û kesatîya ye, ewan wekî stuynên şengistî bo çîrokê dibînit. Ev corên jêgotî di çîroka Mem û Zînê da baş cihê xwe digirin. Vekolîn li ser şêwazê wesfî-şilovekarî, hatîye encamdan, tê da 10 regezên çîrokê hatîne dîyarkirin û me bi şêwê tîyorî dayîne dîyarkirin û paşan di nav wan regezanda her êkê bi şêweyên wê yên taybet me li ser Mem û Zîna Xanî praktîk kirye. Peyvên Sereke : Çîrok, Çîrokeşî'r, Mem û Zîn, Xanî, Regezên Çîrokê