The Idea of Subjectivity in Michel Foucault

Abstract

Modern dönem öncesinde özne, var olması için başka bir şeye ihtiyacı olmayan 'tözsel' bir şey olarak düşünülmektedir. Kartezyen felsefe ile birlikte ise özne, bilginin ve hakikati keşfetmenin biricik nesnesi haline gelmiştir. Descartes'ta içsel bir tefekkürle anlayan, sorgulayan 'düşünen özne' [res cogitans], Kant'ta ise diğer her şeyin bilinebilmesini sağlayan ama kendisi bilgi nesnesi olmayan özne [a perception], sonuçta ortak olarak öznenin ne'liğinin sorgulandığı bağlamları bize verir. Foucault modern özne anlayışını benimsememez; çünkü o, öznenin ne olduğu sorusundan vazgeçmek gerektiğini düşünür. Ona göre araştırılması gereken öznel deneyimlerin nasıl kurulduğu ve bireyin bu deneyimler içinde kendini nasıl özne olarak konumlandırdığıdır. Foucault'un amacı, felsefeyi öznenin ayrıcalıklığından kurtarmak, bir nevi düşünceyi aşkınlıktan [transendental konumundan] özgürleştirmektir. Özneleşmenin modern bilimin de dahil olduğu iktidar teknolojileri ile nasıl gerçekleştiğini inceleyen Foucault, modern özne tasarımını yıkmaya çalışır. Çünkü söz konusu özne, ötekiler tarafından kontrol edilen ve kendi istenciyle bir kimliğe bağlanmış olandır, yani bir tahakküm nesnesidir. Foucault özneyi kurucu olarak gören modern anlayışın tersine öznenin kurulan olduğunu vurgulayarak, aldığı merkezi konumdan uzaklaştırmak ister. Bu çalışmanın birinci bölümünde, Descartes ve Kant'la birlikte modern özne ve Modern özneye bir karşı çıkış bağlamında Nietzsche'de özne kavramları incelenecektir. İkinci bölümünde Foucault'nun özne kavramına bakışı, bilgi ve iktidarın özneleşmeye etkisi incelenerek, onun modern özne ve iktidar kavramlarına karşı çıkışının dayanakları gösterilecektir. Öznenin bir tahakküm aracı kılındığı delilik ve cinsellik pratikleri üzerinden öznenin kurulan yapısı tarihsel süreçteki değişimleri bağlamında açıklanacaktır. Üçüncü bölümde ise Foucault'nun ima ettiği bu kurulan öznellik pratiklerinin söz konusu tahakkümden kurtulma imkânı, kendilik kaygısı etiği ve sanat yapıtı olarak yaşam etiği çerçevesinde incelenecektir.Before the modern period, the subject was thought as something 'substantial' that needed nothing else to exist. With Cartesian Philosophy, the subject has become a unique object of discovering the knowledge and the truth. In Descartes, the 'thinking subject' [res cogitans] who understands and questions with an reflection, and in Kant, the subject that makes everything else known but is not itself an object of knowledge [a perception], ultimately gives us contexts in which the subject's being is questioned in common. Foucault doesn't internalize the modern comprehension of the subject; because he thinks that it is necessary to back down from the question what the subject is. According to him, what needs to be investigated is how subjective experiences are constructed and how the individual positions himself as a subject within these experiences. His aim is to save the philosophy from the ascendancy of subject, so to liberate thought from transcendence. Foucault, who analyze how the subjectivity comes true with tecnology of power also including the modern science, tries to overthrow the modern subject notion. Because 'the subject', is the one who controlled by others and attached to an identity with its will. Contrary the modern understanding which sees the subject as the founder, Foucault emphasizes the subject that the subject is founded and wants to send away the central position. In the first part of this study, concepts of the subject are analysed with Descartes and Kant on 'Modern Subject ' and also with Nietzsche that protesting the modern subject. In the second part, analyzed the view of Foucault to the concept of subject, the effect of subjectivation of the knowledge and power, and it will show up the supports of protesting the concepts of modern subject and power. It will explain the variations in the historical process in the light of illustration of expreciences the sex and the madness that is example of subjective experimentationIn the third part, the possibility of these established practices of subjectivity, implied by Foucault, to get rid of the domination will be examined within the framework of the ethics of selfconcern and the ethics of life as a work of art.