Kargı Yelpaze Deltası'nın (Aksu Havzası, Antalya) Geç Miyosen Evrimi

Abstract

Miyosen Aksu Havzası, Afrika-Avrasya dalma batma zonunda, Anadolu yarımadasının güneyinde yer alan bir önül-ke (foreland) havzasıdır. Sığ denizel kırıntılılar ve karbonatlar ile karasal birimlerden oluşan havza çökel dolgusunda, kaba taneli yelpaze deltası çökelleri önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Tortoniyen'de havzanın batı kenarında depolanan, Kargı Yelpaze Deltası'nın yapısal ve sedimantolojik özellikleri incelenmiş, yelpaze deltasının gelişimi tektonizma ve deniz seviyesi oynamaları bakımından değerlendirilmiştir. Farklı seviyelerinde yama resifleri bulunan kaba taneli yelpaze deltası istifi, fasiyes özellikleri, çökelme süreçleri ve çökelme alt ortamları (alüvyon yelpazesi, kıyı-lagün, delta önü) bakımından incelendiğinde, yelpaze deltasının hem regresif hem de transgresif gelişim gösterdiği görülmektedir. Ardalanmalı şekilde bulunan karasal ve sığ denizel çökeller ile bunların üzerinde büyüyen mercan resiflerine ait kalıntılar bunun en güzel örnekleridir. Yelpaze deltasının depolanma karakterindeki değişkenlik, bölgesel tektonizma, buna bağlı deniz seviyesi oynamaları ve havzaya taşınan sediman miktarındaki değişimler ile açıklanabilmektedir. Konumu ve paleoakıntı yönleri ile Kargı Yelpaze Deltası, Aksu Havzası'nın oluşumunun ve evriminin anlaşılmasında anahtar bir role sahiptir.