Obsesif-kompulsif Belirti Kategorileri Hakkında Ruh Sağlığı Bilgisi

Abstract

Amaç: Obsesif kompulsif bozukluğu olan hastaların (OKB) önemli bir kısmı hastalığın oluşturduğu sıkıntı ve işlevsellik kaybına rağmen, yetersiz ruh sağlığı bilgisi nedeniyle sağlık yardımı arama davranışında bulunmamaktadır. Ruh sağlığı bilgisi kavramı ruhsal hastalıkların tanınması, idaresi ve önlenmesi hakkında bilgi, inanç ve tutumlar olarak tanımlanmıştır. Bu çalışmada sağlıklı toplum örnekleminde farklı obsesif kompulsif belirti kategorilerine yönelik ruh sağlığı bilgisini araştırmak amaçlanmıştır.Yöntemler: Üç yüz yetmiş altı sağlıklı gönüllü çalışmanın örneklemini oluşturdu. Faktör analitik çalışmalar temelinde (1. kirlenme obsesyonları ve ilişkili kompulsiyonlar, 2. dini obsesyonlar ve ilişkili kompulsiyonlar, 3. saldırganlık obsesyonları ve ilişkili kompulsiyonlar ve 4. sıralama-düzenleme-sayma ihtiyacı ve ilişkili kompulsiyonlar) dört ayrı belirti kategorisinden birine sahip olarak öykülenmiş dört farklı OKB olgusu hakkında, psikiyatrik hastalıkları tanıma yeteneği, neden ve risk etkenleri, yardım olanakları, utanç ve damgalanmaya ilişkin bilgi, inanç ya da tutumlarını değerlendirmeye yönelik 17 soru katılımcılara soruldu.Bulgular: Saldırganlık kategorisi diğerlerine kıyasla anlamlı olarak daha fazla olağan dışı bir durum ve stresli yaşam olayları ile ilişkili olarak tanımlandı. Saldırganlık ve kirlenme kategorileri anlamlı olarak daha fazla oranda bir akıl sağlığı sorunu olarak ve tıbbi nedenlerle ilişkili olarak tanımlanmıştı. Katılımcılar dini kategoriyi dini nedenlerle anlamlı olarak en fazla ilişkili ve yardım için dinsel kişilerin daha çok tercih edileceği belirtiler olarak tanımladılar. Saldırganlık ve dini kategori belirtileri daha fazla saklanma eğiliminde idi ve sahip olunması durumunda diğerlerine oranla daha fazla utanç duymayı gerektirir olarak tanımlandılar. Katılımcılar kirlenme kategorisi belirtileri olan biri ile beraber yaşamayı anlamlı olarak daha az tercih edilir buldular.Sonuç: Bu sonuçlar hastalığın farklı görüngülerinin onlar hakkında farklı ruh sağlığı bilgisi nedeniyle, sağlık yardımı arama davranışını karmaşık bir şekilde etkileyecebileceğini düşündürmektedir. Sosyal çevre bir takım psikiyatrik problemler için daha uygun veya katlanılabilir bir ortam sağlarken, bazı psikiyatrik problemler ise sosyo kültürel bağlamda daha az tolere edilmektedir.