Investigation of Tectonic Features and Geothermal Potential of İşbaşi Village (erci̇ş, Van) Surroundings

Abstract

Bu yüksek lisans tez çalışmasında, Erciş'e (Van) kuzey yönünde karayolu ile 18 km uzaklıkta bulunan İşbaşı Köyü civarında jeotermal suların varlığına ilişkin potansiyelin incelenmesi ve olası potansiyelin yörenin tektonik yapısıyla ilişkisinin kurgulanması düşünülmüştür. Yörede jeotermal sistem ile tektonik yapı ilişkisinin kurulmasının, bölgedeki olası sıcak ve/veya mineralli suların ekonomik anlamda işletilebilir olup olmadığı hakkında çıkarımlar yapılmasını sağlaması öngörülmüştür. Yörede Zilan Çayı vadisi boyunca İşbaşı Köyü'nün daha kuzeyinde sırasıyla yaklaşık 5 ve 15 km mesafelerde bulunan Hasanabdal Köyü ve Taşkapı Köyü civarlarında termal suların varlığı bilinmektedir. Geçmiş yıllarda bazı girişimlerde bulunulmuş olsa da, söz konusu termal suların işletilmesi ve dar bir vadi boyunca Erciş merkezine 40 km'yi geçen mesafeden transfer edilmesine yönelik karşılaşılan çeşitli zorluklar nedeniyle çalışmalardan vazgeçilmiştir. Erciş yönünde vadiden çıkıldıktan sonra çalışmaların daha rahat yürütülebileceği daha geniş bir sahada yer alan İşbaşı Köyü çevresinde ise termal kökenli akışkanların varlığına yönelik bir literatür bilgisi bulunmamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, daha kuzeydeki Hasanabdal ve Taşkapı köyleri ile benzer sistem üzerinde olduğunu düşünülen İşbaşı Köyü'nün yakın çevresindeki su kaynakları yerinde incelenerek, termal kökenli akışkan olasılığı olan kaynaklar belirlenmiş ve bunlardan ihtiyaç duyulan su kimyası analizleri çalışılmıştır. Yürütülen literatür araştırmaları ile bölgede daha önceden yapılan çalışmalardan çeşitli veriler derlenerek çalışmamıza katkıları sağlanmıştır. Yörede daha önce jeotermal sisteme yönelik ayrıntılı bir tektonik çalışma hiç yapılmamıştır. Tez çalışması kapsamında gerçekleştirilen böyle bir tektonik yapı çözümlemesi, yöredeki jeotermal sistem için bir kavramsal model oluşturulmasına olanak vermektedir.In this master's thesis, it was considered to examine the potential for the presence of geothermal waters in the vicinity of İşbaşı Village, which is 18 km away from Erciş (Van) by road in the north direction, and to construct the relationship between the possible potential and the tectonic structure of the region. Establishing the relationship between the geothermal system and the tectonic structure in the region is expected to provide inferences about whether the possible hot and/or mineral waters in the region are economically operable. It is known that there are thermal waters in the vicinity of Hasanabdal Village and Taşkapı Village, which are located at 5 km and 15 km distances, respectively, to the north of İşbaşı Village along the Zeylan (Ilıca Çay) valley. Although some attempts have been made in the past years, the work has been abandoned due to various difficulties encountered in the operation of the thermal waters in question and their transfer to Erciş center through a narrow valley at a distance of more than 40 km. After exiting the valley in the direction of Erciş, there is no literature on the presence of thermal fluids in the vicinity of İşbaşı Village, which is located in a wider area where the works can be carried out more easily. Within the scope of this thesis, the water resources in the immediate vicinity of İşbaşı Village, which is thought to be on the similar system with Hasanabdal and Taşkapı villages in the north, were examined insitu; the sources with the possibility of geothermal origin were determined and then the water chemistry analyzes needed from them were studied. With the literature research carried out, various data were compiled from previous studies in the region and contributed to our study. A detailed tectonic study on the geothermal system has never been done in the region before. Such a tectonic structure analysis, carried out within the scope of the thesis study, allows to create a conceptual model for the geothermal system in the region.