Acanthiophilus Helianthi (Rossi) (Diptera: Tephritidae)’nin Van (Türkiye) İli’nde Beş Farklı Aspir Çeşidinde Popülasyon Gelişimi ve Parazitoitleri

Abstract

Acantiophilus helianthi (Rossi, 1794) (Diptera: Tephritidae) Aspir sineği olarak bilinen aspir bitkilerinde önemli zararlara neden olan oligofag bir türdür. Konukçuları arasında bulunan aspir, Carthamus tinctorius (L.) (Asterales: Asteraceae) bitkisi, kuraklığa dayanıklı ve adaptasyon yeteneği yüksek önemli bir enerji bitkisidir. Bu çalışma Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanlarında iki yıl boyunca (2019-2020) Van ilinde A. helianthi’nin farklı aspir çeşitleri üstünde (Asol, Ayaz, Balcı, Dinçer ve Göktürk) populasyon gelişimi incelenmiştir. Çalışma sonucunda zararlının her iki yılda da benzer bir populasyon değişimi gösterdiği, ergin bireylerin haziran sonu - ağustos ortası arasında ve bu tarihten eylül başına kadar pupalarının görüldüğü belirlenmiştir. Farklı örnekleme tarihlerindeki çeşitler arasında böcek yoğunluğunun istatistiksel olarak farklı olduğu ve her iki yılda da en yüksek ergin yoğunluğu Asol çeşidinde, pupada ise Göktürk çeşidinde olduğu görülmüştür. Atrapla örnekleme esnasında 4 parazitoit tür Ormyrus sp. (Hymenoptera: Ormyridae), Microdontomerus annulatus (Spinola, 1808) (Hymenoptera: Torymidae), Eurytoma acroptilae (Zerova, 1986) (Hymenoptera: Eurytomidae) ve Bracon sp. (Hymenoptera: Braconidae) elde edilmiş ve bunların literatürde Acantiophilus helianthi’nin parazitoitleri olduğu anlaşılmıştır.