Seçilmiş Nato Ülkelerinde Askeri Harcamaların Yakınsaması: Doğrusal Olmayan Birim Kök Testinden Kanıtlar

Abstract

NATO’nun faaliyetleri kapsamında ortaya çıkan maliyetlerin karşılanması sorunu, diğer bir ifade ile üye ülkelerin adil bir oranda katkı sağlaması konusu veya yük paylaşımı mevzusu çeşitli dönemlerde ve farklı yoğunluklarda NATO’nun gündemine taşınmaktadır. 2014 ve 2016 yıllarında yapılan NATO’nun üye ülkeler zirvesinde de bu yük paylaşımı sorunu günde gelmiş ve üye ülkelerin savunma harcamalarındaki sürekli azalmaları durdurmalarına ve savunma harcamalarının GSYİH’larının %2’sine yükseltilmesinin gerekliliğine yönelik kararlar alınmıştır. Bu çalışma, 1960-2014 döneminde 14 NATO üyesi ülkenin askeri harcamalarının GSYİH’larına oranlarındaki davranış eğilimlerini araştırmaktadır. Bu amaçla, söz konusu NATO üyesi ülkelerin askeri harcamalarının GSYİH’larına oranlarının, dönem boyunca en yüksek askeri harcama/GSYİH payına sahip olan ABD’ye bir yakınsama davranışı gösterip göstermediği incelenmektedir. Çalışmada doğrusal olmayan birim kök testlerinden KSS (Kapetanios-Snell-Shin) ve AESTAR (Asymetric Exponential Smooth Transition Auto-regressive) modelleri kullanılmakta ve elde edilen bulgular, incelenen NATO örnekleminde ittifaka üye ülkelerin askeri harcamalarının GSYİH’ya oranlarının, ABD’nin askeri harcamalarının GSYİH’sına oranına doğru yakınsadığını ve bu yakınsama biçiminin önemli ölçüde doğrusal olmayan bir yapı sergilediğini göstermektedir.