Türkiye’de Küresel Finansal Kriz Sonrası Nakit İkamesinin Seyri: Markov Rejim Değişim Modelleri

Abstract

Çalışmanın amacı, Türkiye’de Küresel Finansal Kriz sonrası nakit ikamesinin itici güçlerini araştırmaktır. Teorik arka plana uygun olarak belirlenen modeller, 2010:01-2023:02 dönemine ait döviz kuru beklentileri, enflasyon oranı ve yerli-yabancı faiz oranı farkı değişkenlerine ek olarak, Kur Korumalı Mevduat (KKM) dönemine ilişkin bir kukla değişkeni de içermektedir. Markov rejim değişim regresyon yöntemi aracılığıyla iki rejimli iki farklı model tahmin edilmiştir. Bu modellerden elde edilen bulgulara göre, döviz kuru beklentileri, nakit ikamesinin en önemli belirleyicisidir. Döviz kuru beklentileri ile nakit ikamesi pozitif ilişkidir. Faiz farkındaki azalmalar, nakit ikamesinde bir artış yaratırken faiz farkındaki artışların nakit ikamesi kararları üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur. Bunun yanında, enflasyon oranlarının ise nakit ikamesi üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığına ulaşılmıştır. Buna karşılık, nakit ikamesi, bir önceki döneme ilişkin nakit ikamesi kararlarından büyük ölçüde etkilenmektedir. Son olarak, KKM uygulamasının nakit ikamesinde anlamlı ve oldukça yüksek bir oranda bir azalma sağladığı tespit edilmiştir. Ancak nakit ikamesiyle mücadelede, KKM gibi yüksek maliyetli politikalardan ziyade, kredibilitesi yüksek, tutarlı ve güçlü politikaların tercih edilmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir.