Nardın Mağarası (Bilecik) Dolgusunun Paleoortamsal Koşullar Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Orta Batı Anadolu Bölgesi'nde yayılım gösteren kireçtaşları parçalanmış, kalıntı karst türüne özgü tipik örnekler sunmaktadır. Türkiye'nin diğer bölgelerinde gözlenen karst tiplerinden farklı gelişim gösteren bu bölgede, karst evriminde etkili süreçlerin anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Söz konusu farklılıkların, karstlaşmaya etki eden süreçlerin en önemlilerinden olan iklim ve hidroloji açısından irdelenmesine yönelik olarak Nardın Mağarası çökelleri incelenmiştir. Bu kapsamda, Üst Kretase'ye ait Vezirhan formasyonu içinde gelişmiş olan Nardın Mağarası çökellerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri, bölgenin geçirdiği iklimsel ve hidrolojik süreçlerin belirlenmesine ilişkin olarak değerlendirilmiştir. İncelenen mağaranın duvarlarında korunmuş mağara çökellerinin tanımlanabilir olduğu kesimlerin kesitleri çizilerek renk, doku, kalınlık, yaş ve demir içerikleri belirlenmiştir. Yapılan kimyasal analizler sonunda, kahverenkli seviyelerde demir, sarımsı renklere sahip düzeylerde ise organik madde içeriğinin yüksek olduğu anlaşılmıştır. Yapılan U/Th yaş belirlemelerinden mağaranın yaklaşık 150 bin yıl önce çökellerle tamamen dolarak kapandığı anlaşılmıştır. Nardın Mağarası'nda bulunan, tektonik hareketlerin etkili olduğu ve oldukça yağışlı bir dönemin izlerini taşıyan yığışım malzemesiyle başlayan ve günümüzden 150 bin yıl öncesine kadar süren çökel birikmesinde stratigrafik, morfolojik ve kimyasal analizler, paleohidrolojik ve paleoiklimsel açıdan incelenmiş ve birbirini izleyen iki kez soğuk ve bir kez ılıman iklimin hüküm sürdüğü dönemin yaşandığı sonucuna varılmıştır.