Tectonic Features and Geothermal Potential of Northern Diyadin (ağrı)

Abstract

ÖZET DİYADİN (AĞRI) KUZEYİNİN TEKTONİK ÖZELLİKLERİ VE JEOTERMAL POTANSİYELİ KARDAŞ, Sara Yüksek Lisans Tezi, Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Tez Danışmanı : Dr. Öğr. Üyesi Onur KÖSE Ekim 2019, 67 sayfa Türkiye'nin hemen hemen her bölgesi, jeotermal kaynaklar açısından oldukça zengindir. Kentsel ısıtmadaki kullanımıyla Doğu Anadolu Bölgesinde tek örneği teşkil eden Diyadin ilçesi (Ağrı), Türkiye'deki önemli jeotermal sahalardan birisi olarak göz önünde bulundurulmaktadır. Diyadin'de bilinen jeotermal saha, Diyadin ilçe merkezinin kabaca 6 km kadar güneybatısında bulunmakta ve ilgili sıcak ve mineralli su kaynakları Davut, Dibekli ve Göğebakan köyleri arasındaki üçgen alanda yoğunlaşmaktadır. Diyadin'in yakın kuzey kesiminde ise herhangi bir jeotermal saha ve sıcak su kaynağının varlığı daha önce literatürde yer almamıştır. Bu tez çalışmasıyla, tektonik saha incelemeleri ve su kaynaklarının jeokimyasal değerlendirmeleri çerçevesinde, Diyadin ilçe merkezi yakın kuzeyinde yeni bir jeotermal potansiyel sahanın varlığı ortaya çıkarılmıştır. Daha önce yapılmış olan çalışmalar kapsamında, yöredeki sıcak ve mineralli suların varlığı, genellikle Tendürek volkanizmasıyla ilişkilendirilmiştir. Bu tez kapsamında yapılan saha çalışmaları ve tektonik değerlendirmeleri Diyadin çevresindeki potansiyel jeotermal sahaların, Tendürek volkanizmasından bağımsız, kendi iç dinamiklerine sahip sistemler olduğuna işaret etmektedir. Tez çalışması, Diyadin yakın kuzeyindeki sahalara ilişkin literatür eksikliğinin giderilmesine ve Diyadin çevresindeki mevcut çalışmalara da önemli bir katkıyı sağlamıştır. Çalışmada sunulan veriler ayrıca, Diyadin ilçe merkezindeki mevcut jeotermal kentsel ısıtmacılığın çevredeki yakın ilçelere ve Ağrı il merkezine ulaştırılmasına ilişkin potansiyelin arttırılmasına katkı sağlayacağı niteliktedir. Anahtar kelimeler: Diyadin, Jeotermal potansiyel, Jeotermal sistem, Volkanizma.

ABSTRACT TECTONIC FEATURES AND GEOTHERMAL POTENTIAL OF NORTHERN DIYADIN (AGRI) KARDAŞ, Sara M. Sc. Thesis Geological Engineering Supervisor: Asst. Prof. Dr. Onur KÖSE October 2019, 67 pages Almost every region of Turkey is rich in geothermal resources. Diyadin town (Ağrı) which constitutes sole example at Eastern Anatolia Region in terms of use of geothermal energy on district heating, is taken into consideration as one of the major geothermal fields in Turkey. The known geothermal field in Diyadin is roughly 6 km southwest of Diyadin downtown and the related hot and mineral water resources are concentrated in a triangular area between the villages of Davut, Dibekli and Göğebakan. The presence of any geothermal field and hot water source in the near-northern part of Diyadin has not been reported in the literature before. In this thesis, the existence of a new geothermal potential site in the near-north of Diyadin district centre has been revealed within the framework of tectonic field investigations and geochemical evaluations of water resources. Within the scope of previous studies, the presence of hot and mineralized waters in the region has been generally associated with Tendürek volcanism. Field studies and tectonic evaluations conducted within the scope of this thesis indicate that potential geothermal fields around Diyadin are independent of Tendürek volcanism and have their own internal dynamics. This thesis study made an important contribution to the elimination of the lack of literature related to the areas in the near-north of Diyadin and to the existing studies around Diyadin. The data presented in this study is also expected to make a significant contribution to increasing the potential for the transfer of existing geothermal urban heating in Diyadin downtown to nearby districts and Ağrı city centre. Keywords: Diyadin, Geothermal potential, Geothermal system, Volcanism.