Paleomanyetik (Manyetostratigrafi) Yöntemler ile Van Bölgesi En Genç Denizel Biriminin (Van Formasyonu) Yüksek Çözünürlükte Yaşlandırılması: Arap-anadolu Plakaları Arası Gerçekleşen Kıtasal Çarpışmanın Zamanlaması Hakkında Çıkarımlar

Abstract

Avrasya ? Arap plakaları arasındaki yakınsama Neotetis Okyanusunun dereceli olarak kapanmasına ve Hint Okyanusu ile Akdeniz arasındaki açık deniz baglantısının erkan Miyosende kesilmesine neden olmustur. Neotetis havzalarının kalıntıları Dogu Anadolu?da dagılmıs halde bulunmaktadır. Van bölgesi bu kalıntı havzalardan birine dogal olarak ilgili deniz koridorunu son derece iyi temsil eden bir stratigrafik sekansa sahiptir (Van formasyonu). Bu formasyon deniz deniz, karasal ve sıgı deniz çökelleri arasındaki geçisleri temsil eden üç üye ile temsil edilir. Bu formasyon Neotetisin geç dönem kapanımının aydınlatılması anlamında ahantar bir seviye olarak düsünülmüstür çünkü bu formasyon Dogu Anadoludaki en genç denizel birimlerden biridir. Proje kapsamında Van bölgesindeki deniz-ara geçisini yaslandırmak ve bölgedeki deformasyon davranıslarını daha iyi belirlemek için yeni manyetostratigrafik ve manyetik duyarlılık anizotropisi (AMS) verileri sunulmustur. Van formasyonu statigrafik sırada yüksek çözünürlükte ~350 yönlü paleomanyetik sondajla örneklenmistir. Bu örnekler termal (TH) ve alternative alan (AF) demanyetizasyonuna maruz bırakılıp örneklerdeki manyetik polariteler belirlenmistir. Elde edilen manyetik polariteler Jeomanyetik Polarite Zaman Abagıyla (GPTS) ile korele edilerek birimin tabanının ~19.5 My?da, birimdeki denizel-karasal ortam geçisinin 18.8 My?da ve birimin gözlemlenen tavanının ~16.8 My?da çökeldigi belirlenmistir. AMS verilerinin sundugu genislemeli-sıkısmalı rejim geçisinin yası ise ~19 My olarak belirlenmistir. Bu yas bölgedelki derin denizel ortamının sonlanmasıyla neredeyse aynı zamana denk gelmektedir. Proje kapsamında iddia edilen bölgede derin denizel çökelimin bitmesinin ve stress rejiminin ani degisiminin bölgede meydana geldigi düsünülen Avrasya-Arap plakaları arasındaki çarpısmanın baslangıcını ve Neotetis okyanusal kabugunun tamamen tükenmesini zamansal anlamda sınırlayacagıdır