Romatoid Artrit Hastalarında Antioksidan Enzim Düzeyleri ile Hastalık Aktivitesi Arasındaki İlişki

Abstract

Sistemik otoimmün bir hastalık olan romatoid artritte (RA) oksidan/antioksidan enzim düzeylerinde hastalığın patolojisiyle alakalı değişimlerin olduğu bilinmektedir ve denge antioksidan sistem aleyhine bozulmaktadır. Bu çalışmada RA hastalarında kan ve sinovyal sıvıda oksidan ve antioksidan enzim düzeylerinin ağrı, uyku kalitesi, depresyon ve fonksiyonel durum ve yaşam kalitesi ölçeklerine etkisi ve inflamasyonun klinik belirteçleri olan C-Reaktif Protein, Eritrosit Sedimantasyon Hızı ve radyolojik erezyonla ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır.Bu tez çalışmasına American College of Rheumatology (ACR) kriterlerine göre tanı almış 42 kadın RA hastası alınmıştır. Grup 26-57 yaş aralığında olup, yaş ortalaması 41.02±8.253 idi. Hastalık süresi incelendiğinde 5 hasta (% 12.19) 0-1 yıl, 15 hasta 1-5 yıl, 21 hasta (% 51.21) 5 yıl ve üzerinde hastalık süresine sahipti.DAS-28 sonuçlarına göre 3 hasta (%7.31) düşük aktivasyonda, 24 hasta (%58.53) orta aktivasyonda, 14 (%34,14) hasta ise ileri aktivasyondaydı.Oksidan enzim olan Malondialdehit'in (MDA) laboratuar ve klinik parametrelerle ilişkisine bakıldığında; MDA düzeyleri artarken WHO çevresel skor (p<0.05) ile SF-36 testinin alt birimlerinden rolatif güçsüzlük skoru (p<0.01) artmakta ve VAS skoru (p<0.05) azalmaktaydı. Bakılan diğer labortuvar ve klinik parametrelerle korelasyonu anlamsız düzeyde kaldı. Bu bulgularımızla Malondialdehit (MDA) hastalık aktivesini gösteren bir değer olarak kabul edilmedi (p>0.05).Antioksidan enzimler olan katalaz, glutatyon peroksidaz (GSH), myeloperoksidaz (MPO) ile laboratuvar ve klinik parametreler arasındaki ilişki ise ; glutatyon peroksidaz (GSH) değeri arttıkça Sharp skoru (p<0.05), sedimantasyon değeri (p<0.05) ve RF düzeyi (p<0.01) artmaktaydı. Benzer şekilde glutatyon peroksidaz (GSH) artışıyla WHO sosyal ilişki skoru (p<0.01) ve WHO çevresel skor (p<0.01) artmaktaydı.Katalaz düzeyleri arttıkça Visüel Ağrı Skoru (VAS) skoru (p<0.01) , Sharp skoru (p<0.05) ve RF düzeyi (p<0.01) artmaktaydı. Aynı şekilde katalaz düzeyinin artışıyla WHO ruhsal skor (p<0.05) , WHO sosyal ilişki skoru (p<0.01) ve SF-36 testinin alt birimlerinden rolatif güçsüzlük skoru (p<0.05) artmaktaydı.Myeloperoksidaz (MPO) düzeyleri arttıkça Visüel Ağrı Skoru (VAS) skoru (p<0.05) , Beck depresyon skoru (p<0.05) , WHO bağımsızlık skoru (p<0.05) ve HAQ skoru (p<0.05) azalıyor ve WHO ruhsal skor (p<0.05) ve SF-36 testinin alt birimlerinden rolatif vitalite skoru (p<0.05) ile mental sağlık skoru (p<0.05) artmaktaydı. Bu bulgulardan antioksidan enzimlerin laboratuvar ve klinik parametrelerle daha güçlü korelasyon gösterdiği anlaşılmaktsadır.Sonuç olarak oksidan enzim olan Malondialdehit (MDA), hastalık aktivitesini belirlemede anlamlı bulunmazken antioksidan enzimlerden katalaz, glutatyon peroksidaz (GSH) ve myeloperoksidaz (MPO) ile romatoid artritin klinik ve laboratuvar bulguları arasında anlamlı ilişki saptandı.It?s well known that the variations of oxidant/antioxidant enzyme levels are in accordance with the disease pathology severity in rheumatoid arthritis which is a systemic autoimmun disorder, and oxidant/antioxidant enzyme equilibrium disturbs in femur of oxidant system.Fourty-two female RA patients who were diagnosed according to the ACR criteria included in this thesis study. The mean age of the patients were 41.02-8.25 (range 26-57). Patient distribution according to the disease duration was as follows; 5 patients (12.19%); 0-1 year, 15 patients (51,21%); 1-5 years, 21 patients (7,31%); 5 years and above.According to the results of DAS-28, 3 patients were in low activity, 24 patients were in moderate activity and 14 patients were in high activity. In the currenty study, we aimed to evaluate the effects of oxidants and antioxidant enzyme levels to pain, sleepquality, depression,fonctional status and quality of life scales and the relationskips of which with ESR and radiologic erosions.When the relationships of MDA with laboratory and clinical parameters were examined, we found that increased MDA lewel was in correlation with increased WHO independency score and relative forcelessness score which is one of the subdomain scores of SF- 36 and it was in correlation with decreased VAS score. As a result of these findings MDA was not accepted as a determinant for disease activity.The relationships between catalase, glutathion peroxidase (GSH), myeloperoxidase (MPO) which are antioxidant enzymes and clinical and laboratory parameters; increased GSH values were in accordance with increased sharp score, increased ESR, increased RF and increased WHO social relation score and WHO peripheral score.Increased catalaze levels were in accordance with VAS score, sharp score and increased RF levels. Like as mentroned above, increased catalase levels in accordance with increased WHO spiritual score increased WHO social score and increased relative forcelessness score which is one of the subdomain score of SF 36.İncreased myeloperoxidase levels were in accordance with decreased VAS score, decreased Beck depression score and decreased WHO independency score, however increased myeloperoxidase levels were in accordance with increased WHO spirstral score, relative vitality score and mental health score. There results suggest that antioxidant enzymes show significant correlations with laboratory and clinical parameters in patients with RA.İn conclusion; MDA which is an oxidant enzyme has not found a significant determinant of disease activity, however there were significant relations between catalase, glutathion peroxidase (GSH) and myeloperoxidase (MPO) which are antioxidant enzymes and clinical and laboratory parameters of rheumatoid arthritis.