Determination of Sedimentological, Structural, and Geomorphological Properties of Pliocene-Quaternary Terrestrial Deposits in Taşdöndüren Basin (güzelsu-Van)

Abstract

Avrasya ve Arabistan plakaları arasında gerçekleşen Kuzey-Güney doğrultulu sıkışma ve sonrasında meydana gelen kıta-kıta çarpışması sonucunda Doğu Anadolu Platosu oluşmuştur. Bu sıkışma tektoniği etkisi ile Doğu Anadolu Platosu'nda bindirme fayları ya da doğrultu atımlı faylar tarafından oluşturulmuş birçok havza bulunmaktadır. Yine bu rejim ile oluşmuş K-G gidişli normal faylar ile oluşmuş havzadan ise şimdiye kadar literatürde bahsedilmemektedir. Bu çalışma Van'ın Güzelsu Bucağı sınırları içerisinde, yaklaşık 200 km2 alana sahip Taşdöndüren Havzası'nın sedimantolojik, yapısal jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bitlis Metamorfitleri, Yüksekova Karmaşığı ve Van Formasyonu türbiditlerinden oluşan bir temel üzerinde Pliyosen'de açılan Taşdöndüren Havzası'nın çökel dolgusu Büyükçay Formasyonu çakıltaşlarından oluşmaktadır. Sedimanter fasiyes analizine göre örgülü akarsu ortamında depolandığı belirlenen bu çökellerin jeolojik gelişiminde iklimsel etkiler yanında tektonizmanın da önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Taşdöndüren Havzası'ndaki kayaçların sedimantolojik, yapısal jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerinin belirlenmesi bölgenin Pliyosen ve sonrası jeolojik evriminin anlaşılmasına ışık tutacaktır.

Eastern Anatolian Plateau formed by North-South oriented compressional stress and latter continental collision between the Eurasian and Arabian plates. There are many basins formed by thrust or strike-slip faults in the Eastern Anatolian Plateau under the influence of this compressional tectonics. But, the basin formed by N-S trending normal faults created by this regime has not been mentioned in the previous studies until now. This study aims to reveal the sedimentological, structural, and geomorphological characteristics of the Taşdöndüren Basin, which has an area of approximately 200 km2, within the borders of Güzelsu district of Van. Basin fill of the Pliocene Taşdöndüren Basin located on the basement rocks formed by Bitlis Metamorphics, Yüksekova Melange, and turbiditic deposits of the Van Formation is composed from the conglomerates of the Büyükçay Formation. According to sedimentary facies analysis, it was determined that tectonism played an important role in the geological development of these conglomerates, which were deposited in a braided river environment, as well as climatic effects. Determining the sedimentological, structural, and geomorphological characteristics of the rocks in the Taşdöndüren Basin will provide a better understanding of the geological evolution of the region from the Pliocene to Recent.