Determination of Physical and Mechanical Properties of Edremit Travertine

Abstract

Çalışma alanı olan Edremit, Van Gölü kıyısında yer almaktadır. Bu çalışmada detaylı saha incelemesi yapılarak çalışma alanının jeolojik ve jeoteknik özellikleri ortaya konmuştur. Bu çalışmanın temel amacı, 2011 yılındaki Van depremlerden sonra güvenli kalkınma planları dikkate alınarak yeni yerleşim yerinin tasarımı için, yerleşim planı amaçlı bir jeoloji ve jeoteknik harita hazırlamaktır. Edremit yerleşim alanı genellikle Kuvaterner yaşlı traverten birim üzerine kuruludur. Ayrıca, Edremit'in kuzey kesimlerinde Oligo-Miyosen yaşlı kiltaşı, kumtaşı ve çakıltaşı katmandan oluşan Van Formasyonu'na, Edremit Traverteninin güney kesimlerinde ise gevşek silttaşı ve kumtaşı tabakalarına rastlanmaktadır. Edremit travertenin jeoteknik özellikleri, laboratuvar testleri, yerinde arazi testleri ve jeofizik yöntemler kullanılarak hem yanal ve düşey yönde araştırılmıştır. Çalışma alanının bir yüzey dayanımı zon haritasının hazırlanması için yukarıda belirtilen parametreler dikkate alınmıştır. Sonuç olarak, Edremit traverteninin litoloji, gözeneklilik ve dayanım özellikleri bakımından üç farklı tipinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, Edremit bölgesinde yer alan Traverten mermer yataklarının, tüm saha ve laboratuvar çalışmalarına göre fiziksel özellikleri, nihai ürün kullanımı için uygunluğunu belirlemek amacıyla tespit edilmiştir. Edremit travertenlerin taze örnekleri üzerinde yapılan 3 farklı yapay bozunma deneyi ile bu kaya türünün atmosferik etkenler karşısındaki bozunma performansları belirlenmiştir. Buna göre, Edremit Travertenine yapıtaşı ölçeğinde zarar veren en önemli etken tuz kristallenmesinin neden olduğu basınçtır. Anahtar Kelimeler: Traverten, Van, yüzey dayanımı, fiziko-mekanik, yapay bozunma deneyleri, mermer

The study area that is called Edremit is located on the shore of Lake Van. In this study, the geological and geotechnical properties of the study area were determined by detailed site investigations. The main objective of this study is to prepare a geological and geotechnical map of the study area for settlement planning purposes since it is getting more important to design new settlements considering safe development plans after the Van earthquakes happened in 2011. The Edremit settlement is generally located on Quaternary Travertine. Also, the Oligo-Miocene aged Van Formation that consists of claystone, sandstone and gravelstone layers exist in the northern part of Edremit and the Quaternary aged Van Gölü Formation consisting loose sandstone and sandstone layers exist in the southern part of Edremit Travertine. Geotechnical properties of Edremit travertine were investigated in both lateral and vertical directions by doing laboratory tests, in situ tests and by using geophysical methods. The above mentioned parameters were taken into account in order to prepare a surface strength zon map of the study area. As a result, three different types of Edremit travertine were determined in the study area in terms of lithology, porosity and strength properties. Furthermore, the physical properties of travertine marble deposits in Edremit were determined to establish its suitability for end-product use according to all field and laboratory studies. Deterioration performance of this rock type against atmospheric agents was estimated by three different artificial weathering tests. Consequently, the most negative agent for Edremit Travertines in building stone scale is the pressure due to salt crystallization. Key Words: Travertine, Van, surface strength physico-mechanical tests, artificial weathering tests, marble