Engil Çayı (Van) Yukarı Havzası’nın (Güzelsu) Jeomorfolojik Evrimi ve Morfometrik Analizi

Abstract

Çalışma alanı Alp–Himalaya kıvrım dağ kuşağı üzerinde bulunan Doğu Anadolu Platosu’nda yer alır. Engil Çayı Yukarı Havzası (Güzelsu), bu kuşak üzerinde hacimsel ve alansal olarak en büyük soda gölü olan Van Gölü Kapalı Havzası içerisindedir. Bu çalışmada Güzelsu Havzası’nın jeomorfolojik gelişiminin incelenmesi ve morfometrik analizlerle de bu gelişimin desteklenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla arazi gözlem ve bulgularını nicelleştirip değerlendirmek amacıyla Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) oluşturulmuş, SYM’den havzada yer alan 22 alt drenaj alanı belirlenmiştir. İç ve dış süreçlerin etkisi ile şekillenen bu drenaj alanlarına Hipsometrik integral, Hipsometrik eğri, Drenaj Havzası Şekli, Uzama Oranı, Drenaj Havzası Asimetrisi, Dağ Cephesi Eğrilik Oranı ve Vadi Tabanı Genişliğinin-Vadi Yüksekliğine Oranı indisleri uygulanmıştır. Yapılan saha çalışmalarındaki jeomorfolojik ve sedimantolojik bulgular, uygulanan indis sonuçları ile değerlendirildiğinde, havza jeomorfolojisinin tektonizma, iklim ve flüvyal süreçler etkisi altında oluştuğu ortaya konulmuştur.