Geomorphology of Akgöl and Its Near Surrounding

Abstract

Çalışma alanımız, Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölü kapalı havzasında yer alan Van'ın Özalp ilçesinin 20 km. güneyindeki Akgöl ve yakın çevresinin jeomorfolojik özelliklerini kapsamaktadır. Bu özelliklerin oluşmasında rol oynayan faktörlerden; jeolojik, klimatik, hidrografik, toprak ve bitki örtüsü özellikleri ayrı ayrı ele alınmıştır.Çalışma alanındaki jeomorfolojik birimler; aşınım yüzeyleri, yamaçlar, eğimli etek düzlükleri, birikinti konileri ve alüvyal sahalardır. Sahanın bugünkü görünümünü kazanmasında daha çok litoloji, tektonizma ve akarsular etkili olmuştur. Sahadaki Akgöl, neotektonik gelişim süresince oluşan tektonik çukurluğun akarsu mecrasında birikme (yağış suları, kar erimeleri ve su çıkan v.b.) ile dolması sonucunda distrofik bir göl özelliği almıştır. Bu gölün üç eşiği vardır en önemli eşiği kuzeybatısında yer alan kanal ile bağlantılıdır. Göl seviyesinin uygun olmayışından bu kanal faal değildir. Çöplük ve Balıklıpınar set gölleri sulama amaçlı kullanılan depolama göllerdir.Sahada Paleozoyikten Kuvaterner'e kadar çeşitli yaşlarda formasyonlar yer alır ve bazı yerlerinde şaryajlar ve faylar gelişmiştir. Saha kontinental bir iklim özelliğine sahiptir. Hidroğrafik unsurlar ise yüzeyde; göller, kaynaklar ve akarsular olarak gözlemlenir. Akarsular gelişim morfolojisi üzerinde çok etkili olmuş ve bunlar kuzeyde Erçek gölü, güneyde Zernek barajı ve iç taraflarda Akgöl beslenme havzasına dökülmektedir. Saha bitki örtüsü yönünde zengin olup İran-Turan fitocoğrafyasında yer alır ve en önemli bitki örneği göl kıyısındaki halofitlerdir. Sahada zonal, intrazonal, azonal toprakların üçü de mevcut olup daha çok zonal topraklar yer almaktadır.

Our study field includes jeomorphologic chracteristics of Akgöl and nearby surrounding which is located in East Anatolia Territory Van Lake covered catchment , 20 km away from Özalp town. Of those factors which have played role in the formation of these chracteristics; jeologic, climatic, hidrographic, soil and flora features have been eveluated seperatelyErosion surfaces, slopes, curved skirt plains, denris cones and alluvial zones are the jeomorphologic units in the study field. Lithology, tectonism and atream have been much more effective in the formation of today?s zone. Akgöl located there,has been formed by the filling of the reservoir of the streams and snow, rainfalls? this it has won a distrophic feature. This lake has three brinks, the most important of which is linked to the canal in the northern west. This canal isn?t active due to the inadeguacy of the lake level. Çöplük and Balıklıpınar ponds are the storage lakes used for watering aim.In the zone, formations of several ages up to paleozoologic quaternary occur here and in some places of it faults have also developed. The zone has a continental climate charecteristic. And the hidrogrophic elements are observed up the surface such as ponds, springs and streams.Streams have been a lot effective on development morphology and these streams are pouring to the Erçek lake in the north, Zernek dam in thne south and within the area to Akgöl drainage area.The zone is rich for its flora and it is located in the İran-Turan fitogeograpy and its most important plant sample is halophiles on the shores.In the area; zonal, intrazonal and azonal soils take place and mostly zonal soil takes place here.