Şükran Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Şükran, alanyazında bireyin gördüğü bir yardım ve iyilik karşısında yardım eden kişiye yönelik minnet duyguları, görülen bir faydaya karşı memnuniyet hissini ifade eden bir duygu ve birbiriyle ilişkili çeşitli alt boyutlardan ve düzeylerden oluşan genel bir kişilik yönelimi gibi farklı şekillerde tanımlanmaktadır. Bu araştırmada son yıllarda bireylerin ruh sağlığını iyileştirmede etkili bir kaynak haline gelen şükran duymaya yönelik bir ölçme aracı geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede ilgili alanyazın taramaları ve ön analizlerden sonra oluşturulan ölçek formu üniversite öğrencilerine uygulanmış ve geçerlik-güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda 25 madde ve 6 alt boyuttan oluşan bir yapı elde edilmiş ve ortaya çıkan yapının geçerlik ve güvenirlik değerlerinin iyi olduğu belirlenmiştir. Buna göre şükran duyma; Pozitif Sosyal Karşılaştırma, Olumlu Olana Odaklanma, Aile ve Çevrenin Katkılarını Fark Etme, Mahrumiyet Yerine Bolluk Hissi, Küçük Şeylere Şükran Duyma ve Şükranı İfade Etme alt boyutlarından oluşan çok boyutlu bir yapıdır. Ölçeğin benzer ölçek geçerliği analizleri yaşam doyumu ve algılanan sosyal destek değişkenleriyle yapılmış ve değişkenler arasında anlamlı pozitif ilişkilerin olduğu ortaya konulmuştur. Buna göre, Şükran Ölçeği bireylerin şükran duyma durumlarını geçerli ve güvenilir şekilde ölçen bir araç olarak ilgili araştırmalarda kullanılabilir.