The Effect of the Facade Features of Historical Landscape Elements on User Perception: Van Gevaş Case

Abstract

Bu çalışmada Van ilinin Gevaş ilçesinde bulunan Akdamar Kilisesi, İzzettin Şir Camii, Halime Hatun Kümbeti, Altınsaç Köyü Kiliseleri, St. Thomas Kilisesi, Garmravank Kilisesi ve Deveboynu Manastırı olmak üzere 7 adet kültürel miras değeri taşıyan tarihi yapının cephe özelliklerinin kullanıcı algısı üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma 412 kullanıcı tarafından doldurulmuş anket çalışmasıyla hazırlanmıştır. Anket sonuçları üzerine faktör analizi uygulanarak üç gruba ayrılmıştır. Faktör 1, cephesi hiçbir şekilde restorasyon ve onarım görmemiş aksine tahribatlara maruz kalmış fotoğraflardan oluşmaktadır. Faktör 2 ise süreç boyunca çeşitli restorasyon ve onarım çalışmaları yapılmış, cephelerin büyük bir kısmı sağlam şekilde günümüze ulaşmış yapıların fotoğraflarından oluşmuştur. Faktör 3 ise diğer yapılardan farklı nitelikteki Selçuklu mimarisine ait bir yapı olan İzzettin Şir Camii'sinin cephe fotoğraflarından oluşmaktadır. Yapılarda mevcut olan çatı kısmı ve çevresinde bulunan boylu bitkilerin, kullanıcı beğenisinde fazlaca olumlu etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarında yapıların korunması, restorasyon ve onarım çalışmalarının yapılmasına ihtiyaç olduğu ve çevre düzenlemelerinde boylu bitkilerin eklenmesi gerektiği ortaya konmuştur.

In this study, Akdamar Church, İzzettin Şir Mosque, Halime Hatun Vault, Altınsaç Village Churches, St. Thomas Church, Garmravank Church and Deveboynu Monastery. The study was prepared with a questionnaire completed by 412 users. The results of the questionnaire were divided into three groups by applying factor analysis. Factor 1 consists of photographs whose façade has not been restored or repaired in any way, on the contrary, it has been subject to destruction. Factor 2, on the other hand, has undergone various restoration and repair works throughout the process, and most of the facades are composed of photographs of structures that have survived to the present day. Factor 3, on the other hand, consists of the facade photographs of the Izzettin Sir Mosque, a structure belonging to Seljuk architecture, which is different from other structures. It has been observed that the tall plants in and around the roof of the buildings have a very positive effect on the user's taste. In the results of the study, it was suggested that the protection of the buildings, restoration and repair works are needed and tall plants are needed in the landscaping.