Reprodüktif Açıdan Sorunlu Kısraklarda Aşım Sezonu Başlangıcında Uterus Yıkamaları ve Hormon Kullanımının Siklus Aktivitesi ve Fertilite Parametreleri Üzerindeki Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı oksitosin destekli uterus yıkamalarını takiben yapılan hormon uygulamalarının önceki aşım sezonlarında birkaç kez çiftleştirilmelerine karşın gebe kalmayan kısraklarda follikül aktivitesi, ovulasyonun indüksiyonu ve gebelik sonuçları üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada önceki aşım sezonlarında infertilite problemi görülen değişik ırklardan 12 kısrak kullanıldı. Intrauterin yıkama (8-10 litre %0.9 NaCl solüsyonu en az üç gün süreyle akıntı temiz görülene kadar) hormon uygulamalarından önce, östrus başlangıcında tüm kısraklara uygulandı ve çiftleşmelerden sonra sorun saptananlarda yıkamalar yenilendi. Oksitosin (20 IU, i.v.) beş gün uygulandı. Kısraklar 3 gruba ayrıldı; Grup I (n=4); İnteröstrus döneminde intravaginal CIDR-B (Controlled Internal Drug Release; 1.9g progesteron; 9 gün) uygulandı, uygulamanın 7. gününde $PGF_2alpha$ (Dinolytic® 5 mg, i.m.) ve CIDR-B çıkarılırken tekrar PGF2a ve östradiol benzoat (5 mg, i.m.) yapıldı. Folliküller 30 mm büyüklüğe ulaştığında deslorelin asetat (DA; GnRH-analoğu, 2.1 mg, Ovuplant® implant) subkutan uygulandı. Grup II (n=4); Bu grupta folliküller 30 mm büyüklüğe ulaştıktan sonra DA tek başına uygulandı. Grup III (n=4); kontrol gurubu olarak alındı ve herhangi bir uygulama yapılmadı. Deslorelin uygulandıktan sonra (Grup II) ovulasyon 41.16+8.15 saatte, kontrol grubunda ise folliküller 35 mm'ye ulaştıktan sonra 90.0±22.97 saat içinde gerçekleşti. CIDR-B çıkarıldıktan 84.0±30.9 saat sonra preovulatör folliküller (>35mm) gelişti ve sonrasında ovulasyonlar 50.7±15.4 saat içerisinde saptandı. Ovulasyon oranları Grup I, II ve III için sırasıyla %70, %100 ve %40 bulundu. Grup I ve Il'den 6 kısrak gebe kaldı (%75), embriyonik ölümler sonucunda 4 kısrak gebeliğini sürdürdü. Kontrol grubundan ise 1 kısrağın (%25) gebe kaldığı ve gebeliğini sürdürdüğü saptandı. Sonuç olarak; daha önceki sezonlarda gebe kalmamış kısraklarda oksitosin 4 eşliğinde yapılan uterus yıkamaları ve tedaviye yönelik yapılan hormon uygulamalarının fertilite yönünden sorunlu işletmelerde fertilite başarısını artıracağı gözlenmiştir.