Siirt İli Antep Fıstığı (Siirt Çeşidi) Bahçelerinde Agonoscena Pistaciae Burckhardt And Lauterer (Hemiptera: Psyllidae)’nın Popülasyon Gelişmesi

Abstract

Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer(Hemiptera: Psyllidae) dünyanın birçok yerinde, fıstıkağaçlarında ekonomik kayıplara neden olan önemli birzararlıdır. Bu çalışmada zararlının Siirt Merkez, Tillo veEruh ilçelerinde 2017-2018 yıllarında Antep fıstığı (Siirtçeşidi) bahçelerindeki popülasyon gelişmesi izlenmiştir.Rasgele alınan yaprak örnekleri, sarı yapışkan tuzakve Steiner hunisi kullanılarak yapılan örneklemelerdezararlının nimf, ergin ve doğal düşmanlarınınpopülasyonlarının tüm örnekleme bahçelerinde her ikiyılda da hemen hemen benzer dalgalanmalar gösterdiğive en yoğun olarak Siirt ili merkezindeki bahçedebulundukları belirlenmiştir. Zararlının popülasyonyoğunluğu her üç bahçede de ilkbahardan ağustos ayınakadar çok düşük seviyelerde iken, havaların serinlemeyebaşladığı eylül-ekim döneminde kısa sürede aşırı birartış göstererek en yüksek seviyelere ulaşmıştır. Yaprakörneklemelerinde, zararlının nimf yoğunluğu eylül (2018)ayında ortalama 188 nimf/yaprak düzeyine, sarı yapışkantuzaklara yakalanan ergin popülasyon yoğunluğu ise 11Ekim 2018 tarihinde ortalama 15000 bireye ulaşmıştır.Örneklemelerde avcı ve parazitoit yoğunluklarınında zararlı yoğunluğuna paralel bir değişim gösterdiğisaptanmıştır. Parazitoit Psyllaephagus sp. ise 13 bireyile 5 Ekim 2017 tarihinde, Coccinellid türleri en yoğunolarak 154 birey ile 13 Eylül 2018 tarihinde Siirt ilindekibahçede en yüksek seviyelerde bulunmuşlardır. Yapılaniki yıllık çalışma sonucunda zararlı türün ve doğaldüşmanlarının yoğunlukları üzerinde iklim faktörlerinin(sıcaklık ve yağış) etkili olduğu belirlenmiştir. Siirt fıstığıbahçelerinde etkili mücadele programlarının (entegrezararlı yönetimi) geliştirilmesi için zararlı türün ve doğaldüşmanlarının popülasyon yoğunluklarının sürekli takipedilmesi gerekmektedir.