Babesiosis'li Koyunlarda Lipid Peroksidasyonu: Nitrik Oksit Oksidayon Ürünleri ve Antioksidan Durumunun Saptanması

Abstract

Van ve yöresinde yaz aylarında koyunlarda sıkça görülen babesiosisin, koyun kan serumunda lipid peroksidasyon ürünü olan MDA, GSH, $\\beta$-karoten, retinol, vitamin C, Vitamin E gibi antioksidan sistem ve vitaminler ile nitrik oksit oksidasyon ürünleri olan nitrat ve nitrit düzeyleri üzerine etkilerini araştırmak amacıyla bu çalışma yapıldı. Bunun için 20 adet babesiosisli (hasta) ile 8 adet sağlıklı (kontrol grubu) koyun kan serumunda, bu parametreler spektrofotometrik olarak ölçüldü ve aralarındaki istatistiksel önem araştırıldı. Elde edilen sonuçlar hasta ve kontrol grubunda sırasıyla GSH17.20±2.11, 25.39±3.62 (mg/dl); MDA 2.68$\\pm$0.15, 1,27$\\pm$0.19 (nmol/ml); nitrat 7,09$\\pm$0.50, 4.83$\\pm$0.21 (mg/l), nitrit 2.81$\\pm$0.22, 1.44$\\pm$0.03 (mg/l), vitamin E 1.08$\\pm$0.18, 1,59+$\\pm$0,22 (mg/dl), vitamin C 1.48+$\\pm$0.11, 1.45İ0.08 (mg/dl); $\\beta$-karoten 48,97±0.39, 57.59$\\pm$1.74($\\mu$g/dl), retinol 217.22$\\pm$23.54, 220.28$\\pm$13.19 ($\\mu$g/dl) olarak bulundu.Buna göre, hastalarda MDA nın (p<0.01), nitrik oksit oksidasyon ürünlerinin (nitrat, nitrit) önemli oranda arttığı (p<0, 05), antioksidan maddelerin (GSH, vitamin E ve karotenin) ise azaldığı (p<0.05) saptandı. Retinol ve vitamin C konsantrasyonlarının ise hasta koyunlarda istatistiksel olarak önemli oranda değişmediği saptandı. Sonuç olarak, bu parazitlerin kan yapan hücrelerde hasar meydana getirmelerinden dolayı konakçıda oksidatif stres ve buna bağlı olarak lipid peroksidasyonu oluşmaktadır. Organizmada meydana gelen lipid peroksidasyonuna karşı hücreleri koruma görevini yerine getiren GSH, vitamin E ve karotenin azaldığı, ayrıca pek çok patolojik olayda artış gösteren nitrik oksit oksidasyon ürünlerinin de arttığı görüldü.