Q Yöntemi: Tarihi, Kuramı ve Uygulaması

Abstract

Q yöntemi herhangi bir konu hakkında bireyler arasındaki benzerlik ve farklılıkları bireylerin bakış açıları temelinde incelemek için kullanılan bir yöntemdir (Brown 1980; Watts ve Stenner 2005a). Yöntem, niteliksel ve niceliksel yöntemlerin güçlü yanlarının birleşiminden oluşmaktadır; bu durum araştırmacıya, incelenen olgu hususunda bütüncül bir değerlendirme olanağı tanımaktadır (Watts ve Stenner, 2012). Bu derlemenin amacı, psikoloji, sağlık, siyaset bilimi ve turizm gibi alanlarda artan bir ilgiyle kullanılan Q yöntemini tanıtarak pek çok araştırmada kullanılabilecek bir yöntemi Türkçe literatüre kazandırmaktır. Bu amaçla hazırlanan derleme iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Q yönteminin tarihsel ve kuramsal arka planı, yöntemin ortaya çıkış süreci, anahtar kavramları, R yöntemleri ve sosyal inşacılıkla olan ilişkisi üzerinden açıklanmıştır. İkinci bölümde ise Q yönteminin uygulama süreci, a) Q ifadelerinin oluşturulması, b) uygulama ve c) analiz ve yorumlama alt başlıklarıyla tanıtılmıştır.