Determination of Drought and High Temperature Tolerant and Sensitive Bean Genotypes in Lake Van Basin

Abstract

Bu tez çalışmasında, Van Gölü Havzası'nda yetiştirilen 48 adet fasulye genotipinin kuraklığa ve yüksek sıcaklığa dayanıklılık durumları farklı ölçüm, analiz ve yöntemlerle belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, bu genotipler arasından seçilen 2 adet tolerant ve 2 adet hassas fasulye genotipi ile kuraklık ve yüksek sıcaklık stres koşullarında geliştirilen korunma mekanizmaları ve bu iki farklıstrese toleransın fizyolojik mekanizmalarıarasındaki ilişki ve bağlantılar olup olmadığının ortaya çıkarılması amacıyla iyon regülasyonu (Na, K ve Ca) ve antioksidatif enzim aktiviteleri (MDA, CAT, APX ve SOD) de ayrıntılı olarak çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, kuraklık ve yüksek sıcaklık stresinin fasulye genotiplerinde bitki büyüme ve gelişmesini olumsuz yönde etkilediği ve fasulye genotiplerinin stres faktörlerine karşıfarklıtepkiler verdiği belirlenmiştir. Özellikle antioksidatif enzim aktivitelerinin ve iyon regülasyonunun tolerant fasulye genotiplerinde kuraklık ve yüksek sıcaklık stresine toleransta oldukça etkili olduğu gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında kuraklık ve yüksek sıcaklık streslerinin detaylı incelenen tolerant genotiplerde genelde benzer mekanizmalarıharekete geçirdiği, iyon regülasyonu ve enzimatik değişimler çerçevesinde fasulye genotiplerinin kuraklık stresinden daha fazla olumsuz yönde etkilendiği tespit edilmiştir.

In this thesis study, drought and high temperature resistance of 48 bean genotypes grown in Lake Van Basin have been determined by different measurement, analysis and methods. Moreover, the ion regulation (Na, K and Ca ) and antioxidative enzyme activities (MDA, CAT, APX and SOD) were studied in detail in order to establish the developed protection mechanisms in drought and high temperature stress conditions and whether there were any relationship and connections between these two stress tolerances in the selected 2 tolerant and 2 susceptible genotypes among the mentioned bean genotypes. As a result of the study, it was determined that plant growth and development of the bean genotypes were negatively affected by drought and high temperature stresses and bean genotypes reacted variously to these stress factors. In particular, it was observed that the antioxidative enzymes activities and ion regulation were highly effective in drought and high temperature stress tolerance. In the light of obtained results, drought and high temperature stress generally activated similar mechanisms in the studied genotypes in detail and bean genotypes were much more negatively affected from the drought stress within the framework of ion regulation and enzymatic changes.