Geology, Petrology and Chrome Ores of Van-Özalp Area Ophiolites (East-Turkey)

Abstract

Bu tez çalışması, Van Gölü'nün doğusu ile İran sınırı arasında yer alan dört ayrı ofiyolit dilimine ait sahada krom ve platin grubu element içeriklerinin belirlenmesi ve jeolojik özelliklerinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanları Van ve Özalp bölgesinde bulunan Alabayır, Mehmetalan, Mollatopuz ve Yukarıbalçıklı köylerinin yakınlarında Doğu Anadolu Yığışım Karmaşığı içinde yer alır.Çalışılan sahalarda ayrıntılı jeoloji haritaları yapılmış, ultramafik tektonitlerde gözlenen kromit cevherleri üzerinde ana oksit, iz ve platin grubu element analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu analizler sonucunda inceleme alanlarımızdaki kromit cevherlerinin Metalurji sanayinde kullanılabilecek ana özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Kromitit örneklerinin (n=42) toplam PGE içerikleri 31-627 ppb arasında değişmekte olup ortalama ~175 ppb dir.Mafik dayklar (diyabaz) üzerinde yapılan jeokimyasal analizler sonucunda üç farklı magmatik kaynağın varlığı (OIB, IAT, E-MORB) saptanmıştır. Rodenjitleşmeye maruz kalmış daykların Cr, Ni ve Co metallerince zenginleştiği, Th, Ti, Y, Yb, Nb, Ta, La, Ce ve Lu gibi elementlerin ise göreli olarak etkilenmedikleri belirlenmiştir. Mafik dayklar üzerinde gerçekleştirilen jeokronolojik (40Ar/39Ar) analizler sonucunda bölgede Neotetis okyanusunun kapanma sürecinin en az iki ensimatik ada yayı gerektirdiği ve en genç yitimin ise Geç-Paleosende gerçekleştiği tespit edilmiştir.

In this study, chromite and platinum group element contents and detail of geology on four different ophiolite slice, located between east of Lake Van and the Iranian border was carried out. The study area is located in the Eastern Anatolia Accretionary Complex between Van and Özalp region near Alabayır, Mehmetalan, Mollatopuz and Yukarıbalıkçı villages.Detailed geological mapping was carried out and in addition, major oxide, trace and platinum group elements of chromite ore were analysed in host ultramafic tectonits. The analyse results indicate that the chromitites in Van area can be classified as metalurgical ore. The total PGE contents of the chromite ore (n=42) is between 31-627 ppb with an average ~175 ppb. The geochemical analysis results indicate that three different type magmatic source (OIB, IAT, E-MORB) was resposible for the formation of mafic dykes.Rodingitized diabase dykes show enrichment in Cr, Ni and Co elements and the elements such as Th, Ti, Y, Yb, Nb, Ta, La, Ce ve Lu that are often used for petrogenetic evolution of the mafic rocks were not relatively effected during this processes. Geochronological studies (40Ar/39Ar) obtained from mafic dykes indicate that in this region, at least two ensimatic island arcs were evolved during closure of the Neotethys Ocean and the youngest subduction event has occured in Late Paleocene.