A Discourse About Latest Ottoman Political Instability Dream of the Jon Turks

Abstract

Bu çalışma, 'rüyanın' Osmanlı Devleti'nin sosyal ve siyasal alandaki karşılığına odaklanmıştır. Bahse konu sürece ilişkin bir değerlendirmeden evvel, rüyanın tarihi gelişimine dair bir çözümleme yapılmış ve Babil Krallığı'ndan itibaren vukuu bulan 'rüya' unsurunun özellikle İslâmiyet ile nasıl bir üslup kazandığı ve İslâmî siyasal örgütlenmelerin inşasında katkılarının ne düzeyde olduğu tartışılmıştır. İslâmî siyasî örgütlenmelerin mütekâmil formlarını teşkil eden Türk-İslâm devletlerinde ise 'rüyanın', kurucu bir mesaj olarak zamanın ve mekânın anlamına uygun olarak değişip değişmediği yorumlanmış ve bu devletlerin dâhili ve haricî dünyalarındaki meşruiyetlerine katkısının ne düzeyde olduğu araştırılmıştır. Osmanlı Devleti'nde ise 'rüya' unsurunun halk ile devlet arasında adeta bir köprü görevi gördüğü belirtilmiştir. Bu unsurun kriz dönemlerinde veya inşa süreçlerinde sosyal ve siyasal bir sermaye olarak yer yer güncellenmesinin tarihî arka planı göz önünde bulundurularak bunun bir gelenek halini almış olduğu dikkatlere sunulmaya çalışılmıştır. Nihayetinde bu çalışmada klasik Osmanlı düzen algısından ve bu algının kaynaklarından bahsedilmiştir. Devletin kuruluş döneminden itibaren düzen kavramını oluşturmaya çalıştığı ve padişahlar döneminde yapılan ıslahatların istikrar, nizam ve adalet çemberinde yapıldığı, ilerleyen zamanlarda bu sistemin nasıl bozulduğu ve düzenin tesisi için neler yapılabileceği anlatılmıştır. Osmanlı Devleti'nde 'Celali İsyanları'nın' etkisiyle sosyal sirkülasyonda yaşanan yatay hareketliliğin siyasal senkronizasyonu alt üst etmesi, kriz yüzyılının kapısını aralamış ve bu kargaşaya şahit olan Veysî'nin 'Hâbnâme' isimli eseri kaleme alarak çözümü uyku hali üzerinden sunmaya çalışması 'rüya' geleneğinin litaretüre dökülmüş bir haline temsil olmuştur. Veysî'nin Hâbnâmesi başta olmak üzere tebliğin referans kaynaklarını dönem müelliflerinin vekayinâmeleri ve konu hakkında yapılan akademik çalışmalar teşkil etmiştir. Bu çalışmaları ise bir takip niteliğinde olan son dönem Osmanlı dünyasına atıfta bulunan Jön Türklerin rüyaları izlemiştir.

In this study, the 'dream', which has come to the forefront as a means of legitimization in traditional political cultures. Focused on the social and political response of the Ottoman Empire. Before an assessment of the process, an analysis of the historical development of the dream was made and the style of the 'dream' bulan element that has taken place since the Babylonian kingdom, especially with Islamand their contribution to the construction of Islamic political organizations. In the Turkish-Islamic States, which constitute the mutual forms of Islamic political organizations, the ın 'dream', as a founding message, it has been interpreted whether time and space have changed according to the meaning and value bowl and the legitimacy of these states in their internal and external worlds contribution level was investigated. In the Ottoman Empire, it was stated that the 'dream' acted as a bridge between the people and the state. It has been tried to be brought to the attention that this element has become a tradition considering the historical background of updating this element as a social and political capital in times of crisis or construction processes. The classical Ottoman perception of order and the sources of this perception are mentioned. It is explained that the state has tried to establish the concept of order since the establishment period, and that the reforms made during the reign of the sultans were made in the circle of stability, order and justice, how this order was disrupted in the future and what can be done for the establishment of order. Horizontal mobility in the social circulation under the influence of the ali Celali Rebellions de in the Ottoman Empire turned upside down the political synchronization, and the witness of this turmoil Veysî, who witnessed this turmoil, wrote the book 'Habnâme' and tried to present the solution through the state of uyku dream'. It has been represented into a poured into lithium. The reference sources of the communique in particular Veysî's habnâmes, consisted of the authors of the period and the academic studies on the subject. These works were followed by the dreams of the Young Turks, who referred to the late Ottoman world, which was a follow-up.