Özel ile Kamusal Ekseninde Covid-19 Pandemisi: Cinsiyetlendirilmiş Gündelik Kentsel Mekân Deneyimi ve Kadınların Güvenlik Mesaisi

Abstract

Türkiye’de 10 Mart 2020 tarihinde ilk koronavirüs vakasının açıklanmasıyla birlikte salgını önlemeye yönelik uygulanan kısıtlama ve yasaklar, gündelik hayatın özel-kamusal ikiliğine dayalı toplumsal ve mekânsal örgütlenmesini temelden sarsarak yeni bir “normal” ortaya çıkarmıştır. Covid-19 pandemisiyle birlikte sosyal etkileşimlerin ve mekânsal pratiklerin son derece kısıtlanması, maske takma zorunluluğu ve diğer sosyal mesafe kuralları kamusal mekânların kullanımına yönelik yeni normlar üreterek insanların bu mekânlarla ilişkilerini ve onlara yükledikleri anlamları derinden etkilemiştir. Türkiye’de özel ile kamusal arasındaki sınırların hala son derece cinsiyetlendirilmiş pratiklere bağlı olarak düzenleniyor olması, salgın sürecinde kamusal mekânın uğradığı bu dönüşümün toplumsal cinsiyet açısından da önemli sonuçlar doğurmasına yol açmıştır. Bu çalışmanın amacı, pandeminin etkileri tartışılırken genelde ihmal edilen toplumsal cinsiyet ve mekân ilişkisi perspektifinden, salgında gündelik kamusal mekân kullanım ve deneyimlerinin ne tür değişimlere uğradığını ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda twitter özelinde sosyal medya incelemesi ve gazete haber taramasından elde edilen veriler ışığında, salgın tedbirleri kapsamında kamusal mekânların ve faaliyetlerin kısıtlanmasının kadınlar ve erkeklerin sosyo-mekânsal pratikleri üzerinde nasıl farklı sonuçları olduğunun incelenmesi hedeflenmiştir. Buna bağlı olarak, twitter incelemesinin sonuçlarından hareketle, kadınların pandemide karşılaştığı cinsel taciz ve şiddet olaylarının ev çevresinden kent kamusal mekânlarına farklı ölçeklerde nasıl ortaya çıktığı ve bu bağlamda kadınların salgınla birlikte değişen güvenlik mesaileri ele alınmıştır.